Rusya’ya karşı kişisel yaptırım kararı alsam ne yapabilirim?

Başlıktaki sorunun yanıtını hemen vereyim.

Üzgünüm.

Hiçbirşey yapamam. 

Çünkü hayatımda hiçbir Rus malı yok.

***

Ambargo-yaptırım uluslararası ilişkilerde, siyasal, stratejik ya da ekonomik amaçlarla bir kısım malların, bazı ülkelerce diğerlerine ihracının, satışının ya da naklinin devlet gücü kullanarak yasaklanmasıdır. Ambargo, genelleştirilerek her türlü ihtiyaç maddesini kapsadığı zaman ablukaya dönüşür. Ambargoda, bir ülkeyi ekonomik ya da siyasi açıdan zor duruma düşürmek için o ülke ile ekonomik ilişkisi bulunan ülke ya da ülkenin buraya mal ve hizmet satımlarının engellemek üzere önlemler alması söz konusudur. Uluslar arası ilişkilerde bir yaptırım aracı olarak kullanılan ambargo, özellikle savaş durumlarında önem kazanmaktadır. Ambargonun amacına ulaşabilmesi için, hedef ülkenin gereksinim duyduğu malı alabileceği alternatif pazarlara sahip olmaması gerekir.

Kafası karışık morali bozuk olan Rusya yönetimi Türkiye’ye karşı bunu yapmaya çalışıyor. Ancak Rusya mantık ve potansiyeliyle Türkiye’yi zor duruma düşüremez. Onu bizden iyi, biliyor.

***

Türkiye'ye ilk ambargoyu, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtından sonra yaşadı.  Siyasi ve askeri maksatlı ambargo ile  Şubat 1975 yılında başlayan ve üç yıl süren ambargo kapsamında ABD Türkiye’ye askeri malzeme ve teçhizat satışını yasakladı. Lakin Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yönelik ambargo-yaptırım birçok alanda halen devam ediyor.

Dünyanın en uzun ambargosu ABD tarafından Küba'ya karşı uygulandı. Afganistan'dan Burma'ya, İran'dan Suriye'ye, Vietnam'dan Pakistan'a ABD'nin ambargosu altında kalmış bir çok ülke var. Buna karşı ambargolar nedeniyle yıkılan hiçbir ülke yoktur. Uzmanlar ambargoların yalnızca halka zarar verdiğini belirtiyorlar.

SU-24 tipi uçağının Türk hava sahasını ihlal etmesi nedeniyle  angajman kuralları  çerçevesinde bölgede devriye görevinde bulunan iki Türk F-16 uçağı tarafından  düşürülmesi nedeniyle Türkiye’den özür bekleyen bir taraftan da ilişkileri geren Kremlin yönetimi her gün yeni bir ambargo-yaptırım kararı alıyor.

Öte taraftan açıklamalara göre Türk iş çevrelerinin Rusya genelindeki ticaret ve iş merkezleri, gıda, içecek, şişe, cam, beyaz ve kahverengi eşya, bankacılık ile diğer sektörlerdeki yatırımlarının tutarı 10 milyar doları aşmış. Rusya müteahhitlik sektörümüz açısından özel önem taşımaktadır. Firmalarımızın, 2014 yılı itibariyle Rusya'da 1989 yılından bu yana toplam üstlendikleri proje sayısı 1.923'e ulaştığı belirtiliyor. Bu projelerin toplam değerinin  61,7 milyar doları aştığı, aynı şekilde Türkiye’deki Rus yatırımlarının toplam değerinin de 10 milyar Doları geçtiği ifade edildi.  Son yıllarda çok sayıda Rus vatandaşı Türkiye’de gayrimenkul satın almıştır. Gayrımenkullerin sayısı ise 8.000 civarında.

Almanya’nın ardından ikinci büyük ticaret ortağımız olan Rusya ile karışlıklı ticaret hacmimizin 30 milyar dolar civarında olması iki ülke ilişkilerini anlatmaya yetiyor.

Türkiye ile Rusya arasında büyüyen kriz iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri soğuk savaşa sürüklerken, milyarlarca dolarlık yatırım ve ticaret tehlikeye girdi. Türk  TIR’larının Rusya’ya sokulmamasıyla başlayan ekonomik kriz, gıda ürünlerine sıkı denetim, turizm şirketlerinin Türkiye turlarını iptal etmesi ve Türk işadamlarının gözaltına alınmasına kadar büyüdü. 

Türkiye ekonomi bürokrasisi de harekete geçerek Rusya'ya karşı yaptırımları masaya yatırdı. Rus ürünlerin 'kırmızı hat'a alınması, transit geçişlerde yavaşlama, nükleer ve gazda önlemler gündemde. Önceki gece Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek başkanlığında üç saatlik bir toplantı gerçekleştirildi. Toplantıdan "kırmızı hat planı" çıktı. Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun onayına sunulacak.  

Tarihte görüldüğü gibi ülkelerarası sorunların aşılmasında ambargo yararlı çözüm yolu değildir. Türkiye Rusya arasında çözüm ilişkilerin normal seyrine dönmesindedir. Zira iki ülkenin gerginliği bölgede stratejik planları olan başkalarına yarıyor.

***

Rusya’ya karşı kişisel olarak yaptırım kararı almış olsam Rusya’nın ürettiği benim, ailemin ve çevremin kullandığı nelerden vazgeçebilirim diye düşündüm Araştırdım hayatımda hiç bir Rus malı yok. 

Rusya hayatıma 1915 Sarıkamış hadisesi,  Afganistan işgali,1915’te Ermeni çeteleri ile işbirliği sonucu Van’ı işgal etmesi,   1991 yılında  ise Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Devlet Başkanı Mihail Gorbaçov'un istifa etmesinin ardından  SSCB’nin dağılması sonrası Van’da eski kapalı sebze halinin kapanma günlerine denk gelen sıralarda tezgâhlarda yok pahasına satılan Rus askerlerine ait madalyalar,  askeri giysiler, devlete ait eşyalar, dürbünler, çadırlar  araç gereçler ve bugün ismi kalan Rus pazarı ile girmiş. Ha birde tercih etmediğim Rus Yandex arma motoru var.

 İşin şakası bir yana. İki ülke arasında çok önemli ticaret ve ortaklıklar var. İki ülkede bir birine mecburdur.  Pireye kızarak yorgan yakılmamalı.

***

Belçika’nın Gent Belediye Başkanı Daniel Termant, Şampiyonlar Ligi maçı için Zenit taraftarlarına yönelik 'Burada çok Türk var. Belçika'ya gelmeyin, stada almayız' açıklaması yaptı. Ruslar da çılgına döndü. 

İşin çığırından çıkması  budur galiba.

Darısı Van’ın başına

Erzurum Palandöken eteklerinde bulunan mezarlık zemini kışın hava sıcaklığının ortalama sıfırın altında 20 dereceye düştüğü zaman donuyor. O soğuklarda mezar kazmak mümkün değil. (Van’ın kıymetini bilin)  Erzurum Büyükşehir Belediyesi Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı kış öncesi   Abdurrahman Gazi Mezarlığı’nda kepçelerle 1800 mezar açarak önlem almış.  Mezarlar  kazma ve küreklerle düzeltilerek ölüler için hazır hale getirilmiş.

Erzurum da 1800 mezarın planlı şekilde kazılarak hazır hale getirildiğini gösteren fotoğraf dikkatimi çekti. İçimden darısı mezarlıkları da şehrin karmaşık plansız görünümüne benzeyen Van’ın başına demekten kendimi alamadım.