Rus işgali
İkram Kali
Birinci Dünya Savaşı sırasında Van 1915’te Ruslar tarafından işgal edildi. Ermeni çetelerinin yakıp yıkılmaları sonrası bütün Vanlılar gibi bizim ailemiz de canlarını kurtarmak için muhacir olarak Irak Kerkük’e göç etmişler. Annem, dayılarım, Kerkük’te dünyaya gelmiş, uzun yıllar Kerkük Kale mahallesinde ikamet etmişler. Ancak 1930 sonrası toprakları olan Van’a çile, gözyaşı içinde dönebilmişlerdi. Kerkük dönüşü Diyarbakır’da devlet tarafından kendilerine arazi, iş imkanı verilmesine karşın Van’a topraklarına dönmeyi tercih etmişlerdi. Babamın amcası, annemin babası Türkçe, Kürtçe dışında Ermenice, Rusça ve Arapça dillerini iyi konuşuyordu. Dedem Rus işgalini, savaşı, muhacirliği, vatan ve Van sevgisini, bize ait değerlerimizi hüzünle gözyaşları içinde ders niteliğinde anlatıyordu. Hayatımda ilk Rus ve işgal kelimelerini dedemden duymuştum.
Tepebaşı Mahallesi Çavuşbaşı Sokakta bulunan evimize uzak-yakın güzel komşularımız vardı. Kehriz sularının aktığı, bahçelerle bezeli şirin bir mahallede biz 7 kardeştik. Komşularımızın da en az 6-7 çocuğu vardı. Çocuk arkadaşlarımız arasında kimi zaman kavgalar olurdu. Bir gün sonra da barışarak kavgalar unutulur, arkadaşlık kaldığı yerden devam ederdi. Komşu aileler arasında geçen münakaşalar ise körpe zihnimize kazınırdı. Bunlardan birinde söylenenleri sonraki yıllarda daha iyi kavrıyordum. Bir komşunun diğerine bağırarak söylediği, kulaklarımla duyduğum ” Siz dururun. Aha az kaldı. Uruslar (Ruslar) Van’a yine gelecek, o zaman göreceksiniz…” tehdidini dün gibi anımsıyorum.
Rus ve işgal sözcüklerini ilk olarak bu şekilde duydum. Daha sonra savaşları, işgalleri okuduk, öğrendik, dinledik. Rusların tarihine baktığımızda genelde işgallerin ağır bastığını görmek mümkündür. Ruslar tarih boyunca onlarca ülkeyi işgal etti. Geride kan, göz yaşı, yıkım bıraktı.
İşte onlardan bazıları:
1829 da Ruslar Edirne'yi ve İstanbul'a kadar tüm Trakya'yı işgal etti..
17 Mayıs 1915 gecesi Van ilimiz Ruslar tarafından işgal edildi.
17 Eylül 1939'da Rus orduları Polonya'yı işgal etti.
1944 yılında Kızıl Ordu Romanya'yı işgal etti.
21 Ocak 1945’te Macaristan’ı işgal etti.
24 Aralık 1979'da Ruslar Afganistan’ı işgal etti.
21 Ağustos 1968’te Ruslar Çekoslovakya’yı işgali etti.
20 Ocak 1990’da Ruslar Azerbaycan’ı işgal ederek Bakü’de katliam yaptı.
1 Mart 2014 Rusya Ukrayna'ya bağlı özerk Kırım bölgesini işgal etti.
Ülkelerin işgalleri kuşaklar üzerinde onarılamaz tahribatlar, kırılmalar yaratıyor. İşgallerin acı izleri çok zor silinebiliyor. Toprakları yaklaşık bir asır önce Ruslar tarafından işgal edilmiş, işgalden dolayı yakılıp yıkılmış, geleceğini kaybetmiş Van gibi bir ilin insanı olarak emperyalist işgallerini hepsini kınıyorum. Rusya’nın Kırım’ı işgal etmesi bağımsızlığı ihlalidir, hukuksuzluktur, haksızlıktır. Hükümet 17 Aralık operasyonu ile morali bozuk olduğu için Kırım sorununa yoğunlaşamıyor. Ülkemizin kuzey ve güneyinde Rusya kaynaklı iki ciddi kriz yaşıyoruz. Rusya Akdeniz'de Suriye için savaşırken Karadeniz'de ise Kırım için savaş çıkarıyor. Emperyalist ülke olmak kolay değil. İşgal ister, kan ister, can ister, zülüm ister, gözyaşı ister, toprak ister, sömürü ister.
