Rahşan Ecevit'in ardından

Türkiye'nin siyasi hayatına damgasını vuran Bülent Ecevit’in ardından eşi Rahşan Ecevit de hayatını kaybederek aramızdan ayrıldı.  Ressam, yazar ve siyasetçi, Rahşan Ecevit’in ölümüyle  Ecevit  ailesiyle olan anılarımı hatırladım.  

Yıl 1974.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti Türk Silahlı Kuvvetleri Garanti Anlaşması'nın III. maddesine dayanarak dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, görüşmelerden bir sonuç alamayınca TBMM'yi olağanüstü toplantıya çağırarak 20 Temmuz 1974 de Kıbrıs Barış Harekâtı’na karar verdi. Tüm ülkede olduğu gibi Van'da da radyoların yanı sıra belediye hoparlöründen Başbakan Ecevit’in konuşması, savaş haberleri ve marşlar yayınlanıyordu. Türk bayraklarıyla sokaklarda gösteri yapan Vanlılar Yavru Vatan Kıbrıs’a gönüllü asker olarak gitmek için yaşlı, genç Van Askerlik Şubesi önüne akın ederek uzun kuyruklar oluşturmuştu. Sefer Görev Emir ile vatan görevine çağrılan gençler de otobüs konvoylarıyla kurbanlar kesilerek, dualar okunarak, alkışlar eşliğinde ve bayram havasında gözyaşlarıyla uğurlanıyordu.

Kıbrıs Barış Harekâtı zaferle sonuçlanmıştı. 

Zafer sonrası esen rüzgarı arkasına alan Ecevit, 1977’de erken seçim kararı alarak eşi Rahşan Ecevit’le seçim gezilerine çıkmıştı.

Duraklarından biri Van'dı.

Mavi gömleğiyle eşi Rahşan Ecevit ile birlikte eski Hükümet Konağı, bugünkü Valiliğin olduğu rahmetli Necdet Ağansoy’un fırının yanı, Van’ın renklerinden Gero, Aloş’un evlerinin bitişiğindeki miting alanını dolduran coşkulu kalabalığı kürsüden selamlayan Bülent Ecevit’e Vanlılar çok büyük ilgi göstermişti. Yaşlı, kadın, çocukların akın ettiği miting o güne kadar gelmiş geçmiş en kalabalık miting olarak değerlendiriliyordu.

Kıbrıs Barış Harekâtı’nın  sağladığı zafer gururu ve sevinç alana yansımıştı. Vanlıların “Kör Orhan” olarak tanıdığı ve sevdiği Çiğköfteci Orhan’ın alkışlar arasında heyecanla konuşma kürsüsüne getirdiği güvercinleri Bülent Ecevit gökyüzüne bırakırken alanda adeta alkış bombası patlıyordu. Konuşmasına başlayan Ecevit, Vanlılara seslenirken Rahşan Ecevit de konuşma kürsüsünün ön tarafını dolduran kadınlar ve kızlarla tokalaşarak sohbet ediyordu. Alanda siyasi mitingin ötesinde sevgiyle zafer coşkusunun birleştiği duygusal atmosfer vardı. Mitingde yaşananları ilgi ve merakla izlerken o gün Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit’i çok yakından görme şansı bulmuştum..

Yıllar geçmişti.

 Bülent ve Rahşan Ecevit çiftiyle ilgili bu anıma yenileri eklenmişti.

Van Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürü ve Vanspor Basın Sözcüsü ve Genel Sekreter olarak görev yapıyordum. 1993-94 futbol sezonunda Vanspor 1. Lig’e yükselmişti. Daha ilk sezonunda Vanspor’un  Fenerbahçe gibi büyük bir kulübü yenmesi, Türkiye çapında taraftar yoğunluluğu, centilmenliği ve sporun sosyal gücünü kullanması dikkatleri çekmişti. Futbolda yükselişin yanı sıra valiliğin öncülüğünde başlatılan ekonomik, sosyal ve kültürel çalışmalarla Van adından söz ettiriyordu. 

Organize Sanayi Bölgesinin, ekonomik gücün olmadığı yokluk, zorluk dönemleriydi. Vanlı iş insanlarımızın, girişimcilerin  büyük hayallerle  memleket sevdasıyla ve özveriyle  bir araya gelerek ortak kurdukları ancak çeşitli nedenlerle kapalı duran Van Et, Van Yün, Van Süt,  Van Bes gibi tesislerin yeniden Van ekonomisine kazandırılarak üretime geçirilmesi ve yüzlerce insanımıza istihdam yaratma girişimleri başarıyla sonuçlanıyordu.

Ekonomik, sosyal ve kültürel projeleri kapsayan çok yönlü çalışmalar “Van Modeli” olarak tanımlanıyordu. Van’ın başarısını herkes merak ediyordu. İdareciler, gazeteciler, bilim insanları, araştırmacılar, politikacılar Van’a gelerek araştırmaya yapıyor raporlar tutuyorlardı. Kimi yazarlar da Van Modeli’ni diğer şehirlere örnek gösteriyorlardı.

Van Modeli’ni merak eden politikacılardan biri Bülent Ecevit’ti.  

İnceleme yapmak zere 1995 yılında Van’a gelen Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit çiftini Van Valisi Mahmut Yılbaş o gün Ankara’da bulunduğu için Ferit Melen Havaalanı’nda Vali Yardımcısı Cengizhan Aksoy ve Van Valiliği Basın ve Halkla İlişkiler Müdürü olarak birlikte karşılıyorduk.  Karşılamada DSP İl Başkanı Fahri Solmaz, parti yöneticileri Abit Atacan,  Muhsin Konuk ve bir  grup partili bulundu. Karşılamada Chevrolet, Şahin gibi eski model araçların çoğunlukta bulunması dikkat çekiciydi.   Partinin aracına teşekkür ederek binmeyen Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit valiliğin tahsis ettiği araçla önce Kızılay, askeri birlikler, Yurt Kur, başta olmak üzere birçok kuruluşa yün battaniye satan Van Yün Battaniye Fabrikası’nı ziyaret ederek fabrika müdürü Cem Dağtekin’den bilgi aldılar. Ecevit çiftiyle daha sonra terör nedeniyle çevre il ve ilçelerden şehir merkezine göç eden vatandaşlarımızla görüşmek üzere İstasyon Mahallesine gittik.  Bülent Ecevit insanlarla sohbet edip sorunlarını dinliyor, Rahşan Hanım biraz uzakta duran kadın ve çocuklarla  sohbet ediyor görülmeyecek şekilde para dağıtıyordu.  

Günümüzde mahalleye dönüşen Beyüzümü eski adıyla Şahbağı köyüne heyet halinde gittik.  Ecevit çifti köye girdiğinde iki katlı evlerin balkonunda toplanan kadınlar bakıyordu. Ecevit çifti kadınlara “merhaba, nasılsınız” diye seslendi. Mimikleri ve başlarını sallayarak selam veren kadınlardan ses çıkmayınca Rahşan Ecevit DSP İl Başkanı Fahri Solmaz’a “ Başkan kadınlar konuşma engelli midir” dedi. Solmaz” Hayır. Sorunları yok onlar yaşmaklıdırlar. Saygıdan dolayı konuşmaktan çekiniyorlar” dedi. Rahşan Hanım”  Burası Türkiye’dir. Atatürk Kadın Hakları getirmiş.  Cumhuriyet kadınları selam alır, selam verir ve konuşur. Kadınlar konuşmadan köyden gitmem “dedi. Bunu üzerine bazı köy erkeklerinin kadınları uyarması üzerine kadınlar “ hoş geldiniz” diyerek Rahşan Hanımı selamladılar.

Valiliğin organizesinde hibe hayvanlarla kurulan Simental besi ahırları ve Van Gölü’nün yükselmesi nedeniyle göl suları altında kalan İskele mahallesinin yanı sıra bazı köyleri de ziyaret eden Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit yetkilerden bilgi alıp vatandaşlarla görüştükten sonra Van Et, Van Süt kuruluşlarını ziyaret ettiler.

İskele Caddesi üzerinde bulunan Vanspor tesislerini birlikte ziyaret ettiğimiz Bülent Ecevit ve Rahşan Hanım, Vanspor’un başarılarından çok mutlu olduklarını belirterek başarılar dilediler. Kulüpte yer alan kupa ve madalyaları inceleyen Bülent Ecevit’e forma armağan edildi. Ecevit sohbette Vanspor’un siyah kırmızı olan renklerinin anlamını sordu. Soruyu yanıtlayarak siyah rengin 1915 Van’ın Ruslar tarafından işgali ve Ermeni katliamlarında yaşanan acı dolu kara günleri, kırmızı rengin ise 1918 Van’ın düşman işgalinden kurtuluşunu ve istiklalini temsil ettiğini ifade ettim.  Ecevit, Vanspor’un r tarihini renklerine yansıttığını belirterek teşekkür etti.  

Bülent Ecevit ve Rahşan Ecevit ile bir gün boyunca birlikte çok yakın oldum. Ecevit ailesinin randevularına çok özen gösterdiklerini, kibarlıklarını gördüm. Rahşan Ecevit’in Bülent Ecevit'e çocuk gibi titrediğini ve  üzerindeki büyük etkisini de gözlemledim. Gezimiz süresince Rahşan Hanım birçok yerde Bülent Ecevit’in nasıl konuşacağını, ne yapması gerektiğini bazen bir köşeye çekerek bezende bulundukları ortamda  sert sayılabilecek ses tonu ve  üslupta söylemekten çekinmiyordu. Rahşan Ecevit’in yadırgadığım bu yaklaşımını hiç unutamam.

Karaoğlan, 1997’de dünyaca ünlü olan dikkat çeken, Vanlıları Türkiye’ye tanıtan Van Gölü Canavarı için  şiir kaleme almıştı. 

Ecevit, ‘‘Van Gölü Canavarı’’ şiirinde, yalın bir dille, canavarın varlığını küçümseyen ‘‘çokbilmişlere’’ sesleniyordu.   Valilikte o sıralar bir taraftan da Dünyada Van adlı kültür ve sanat dergisini çıkarıyordum. Karaoğlan’ın yazdığı “Van Gölü Canavarı” şiirini dergimizin 1998 yılında çıkan 10’nuncu sayısında yayınlamıştım.  Sonraki yıllarda Van Valiliğini ziyarete gelen Bülent Ecevit’e dergiyi armağan olarak takdim etmiştik. VAN GÖLÜ CANAVARI İnanmasa da çokbilmişler/ Ben Van Gölü’nde yaşarım/ Kah çekilirim derinlere/ Kah kıyılardan taşarım/ Gündüz göğün mavisi örter gölü boydan boya/ Dağlar dalar karbeyaz camkesiti mavi suya/ Kararan göle geceleri ışıl ışıl yıldızlar iner/ Göremez beni gecegündüz gölde kamaşan gözler/ Bir göl saklıdır sizin de içinizde gölde yaşamdan yansımalar/ Derinlerinde gölün bir gizemli canavar/ Sizden aldığı solukla yaşar/ Ama depreşmedikçe göl uyur o derinde sessiz/ Rastlasanız bile düşde onu farkedemezsiniz

Ülkemizin çalkantılı siyasi yaşamında  en zor dönemler siyasi sorumluluk alan, dürüst devlet adamlığıyla iz bırakan Bülent Ecevit ve eşi  Rahşan Ecevit’i saygıyla, rahmetle anıyorum.