Kırk yıl sonra Van için kitap yazdı
İkram Kali
"Bizim Van ile irtibatımız aslında bir sarı gelin hikâyesidir. Bizim yörede karlı dağların eteklerinde biten en güzel çiçeklere sarıçiğdem derler. Kim bilir beklide renklerin içende en naif olanı en gizemli sevdaları bağrında sakladığı için bu isim verilmiştir. Mesela; 'sarı gelin, sarışın, mavi gözlü, sarıçiğdem, sarı kedi, sarı inek' gibi buna benzer örnekleri çoğaltmak mümkündür. Dediğim gibi bizim sarı gelinimizde ablamdı, nereden geldiler ve nasıl buldular takdiri ilahinin tezahürü, olsa gerek 1976 yılında Van'a gelin oldu. Kendisi ailemizden ilk ayrılan ve gurbete giden gelin olduğu için hepimizi yaraladı. Ayrılık zamanı gelince evimizde kopan ağıtlar bütün köyü kapladı. Kapıdan çıkarken öyle bir vedası vardı ve el sallaması vardı ki arkasından bütün köylü gözyaşı dökmüştü…"
Değerli dostum, yazar, ozan, şair Kayserli Ziya Şahin'in "Van Demek Vatan Demek-Elim Sende Kaldı Anne" isimli anı kitabının " Van Kız Öğretmen Okulu ve Lisesi" bölümü yukarıdaki duygu yüklü satırlarla başlıyor.
Kayseri Pınarbaşı ilçesinin Pazar ören Kasabasında dünyaya gelen halk ozanı, Aşık Ziya Şahin, yoğun araştırma sonrası akıcı bir üslupla kaleme aldığı kitabının girişinde Van'ı çeşitli yönleriyle tanıtıyor.
Daha önce " Dağlara Döneceğim" şiir kitabı, " Yabanlı Pazarı (Geçmişten Günümüze Pazarören)" ve " Köşker Dağı'nın Sunası-Melikgazi Efsaneleri" adlı kitapları olan Şahin, son kitabını Van üzerine yazmış. İmzalayarak gönderme zahmetinde bulunduğu kitapını duygulanarak okudum. Laçin yayınlarından çıkan, 340 sayfadan oluşan kitabın kapak tasarımında şimdi depreme yıkılan binaların yıkıntıları bulunan Van Kız Öğretmen Okulu, Van Kalesi, Van Kedisi ve kentimizin görüntüsünü yansıtan fotoğraflar kullanılmış.
Kitabın önsözünü yazan eğitimci, gazeteci, Vansesi gazetemizin benden önce uzun yıllar yazı işleri müdürlüğünü yapan Ali Laleci ağabeyimiz kitapla ilgili olarak şöyle diyor; " Kitap, Van tarihinin başlangıcından bu yana geçirmiş bulunduğu tarihi sahafat dışında özellikle, benim de 1975-1978 yılları arasında müdürlüğünü yaptığım Van Kız Öğretmen Okulu ( Kız Öğretmen Lisesi ve Van Eğitim Enstitüsü öğrencileri arasında ulaşabildiği arkadaşlarımın ve bazı öğretmenlerin hatıralarını yazmasını isteyerek okulumuzun ve Van'ımızın tanıtılmasına katkı sağlamıştır. Bu asil davranış Ziya Bey kardeşimizin suyunu içip ekmeğini yiyip havasını teneffüs ettiği Van şehrine ve Vanlılara karşı duyduğu asil, nazik ve yüksek vefa duygusunun bir tezahürüdür…"
Yazar " Van sevdası taşıyanlar" kısmında daha önce gazetemizde yayınlanan bazı yazı ve söyleşilerimi kitabına almış.
"Sarı gelin" dediği Nursel ablasının Kayseri'den Van'a gelin gelişiyle başlayan, çoluk çocuğa karışarak genç yaşta ölümle son bulan hikayesi etrafında geçen olaylardan yola çıkan Şahin, kitabında Van'a ablasının yanına gelişini, Kız Öğretmen Okulu'na kaydoluşunu, genelde kız öğrencilerin okuduğu okulda erkek öğrenci olmanın zorluklarını, unutmadıklarını, çoğu evlenmiş çocuk- torun sahibi olmuş kız öğrenci arkadaşlarının çektiği zorlukları, ablasına olan tutuklu sevgisini, hüzünlerini, sevinçlerini, ablasıyla başlayan ve halen devam eden Van'a ve Vanlılara duyduğu sevgisini anlatıyor.
1977 yılında genç yaşında biraz endişeli, biraz heyecanlı, biraz da macera dolu otobüsle Van'a yaptığı yolculuğu, yol boyu gözlemlerini, yol ve koltuk arkadaşı bir Vanlı ile yaptığı renkli sohbeti şirin Van şivesiyle kitabına aktaran Ziya Şahin, kitabıyla Van üzerine yazılan kitaplara bir yenisini ekleyerek kentimizin hafızasına, yazılı tarihine zenginlik katmıştır.
Uzun yıllar geçmesine rağmen ablasının komşuları Vanlı Memduha, Zarife hanımları, Kız Öğretmen Okulu Müdürü Ali Laleci'yi, sınıf arkadaşlarını, okulda kendisine simit uzatan ilk aşkı Songül'ü ve onlarca arkadaşını isimleriyle anımsayarak unutmayan Şahin'in Van'a olan sevgisi canımın bir parçası dediği ablası Nursel'in genç yaşta hayatını kaybetmesiyle farklı bir boyut kazanıyor.
Şahin'in Van'da mahalle arkadaşları Şinasi Aldemir ve Sinan Tokatlı ile yaz ayının bir ramazan gecesi camide kıldıkları teravih namazı sırasında imam ile cemaat arasında geçen abdest kırılma anısı gülmseterek okunuyor.
Van da doğmamış, ancak Van'ı ve Vanlıları samimi duygularla seven, unutmayan güzel yürekli tüm dostlarımızı her fırsatta "Van Dostu" olarak tanımladığım yazıyor, söylüyorum. Onlar bizim için değerlidirler. Bu tanımında karşılığını fazlasıyla bulan isimlerden biri Ziya Şahin'dir.
Kitabının bir yerinde Şahin şöyle diyor;
"Ben Vanlıyım, çünkü canımın parçası sarı gelini (ablam) Erek Dağı'nın eteklerine ebediyen gelin eyledim. Her sabah ezan okunurken Erciyes'ten esen rüzgarlara gözyaşlarımı katar Allah'ım sarı gelini nazlı çiçeğini cennetlerin en güzel yerinde misafir eyle diyerek dualar gönderirim… Kayseri'den Van'a, Erciyes'ten Erek Dağı'na selam olsun."
Komplekse kapılmadan yazdığı ve kendi imkanlarıyla bastırdığı kitapta, Van'a ve Vanlılara olan derin sevgisini somutlaştıran Ziya Şahin'in, " Van Demek Vatan Demek-Elim Sende Kaldı Anne" adlı kitabında Van Kız Öğretmen Okulu kız öğrencilerinin ilginç öğrencilik anıları, sitemleri, hüzünleri de var. Kız öğrencilerin eğitim mücadeleleri, öğretmen olma beklentileri, ailelerin kızlarını okutma anlayışları, okulda yaşanan sağ-sol kavgaları ve 1970'li yıllarda gençlerin hayatlarına ve geleceklerine mal olan siyasi çekişmeler, öğrencilerin öğretmenlik haklarının ellerinden alınması ve daha birçok şey kitapta dile geliyor.
Memleketi Kayseri'de yaşamasına karşın kendisini Vanlı hisseden Şahin, yazdığı kitapla Van'la olan gönül bağını sürdürürüp sevgisini ölümsüzleştirirken Vanlıların gönlünde de doğal olarak unutulmaz bir yer ediniyor.
Van'ın eğitim hayatının bir dönemine okul ve öğrencilik yılları üzerinden ışık tutan, kentimizi tanıtan, her sayfasında değerli bilgiler bulunan kitabı için Şahin'e teşekkür ediyorum.
Sevgili kitapseverler, değerli Vanlılar; geçmişe kısa, ama farklı bir yolculuk yapmak istiyorsanız, "Van Demek Vatan Demek-Elim Sende Kaldı Anne" adlı kitabı okumanızı öneririm.
