Nedim İlikçi

Van Hayatının En Yakın Şahidi: Molla Hamid Ekinci

Nedim İlikçi

Değerli okurlar, bu hafta sizlere kendisini rahmetle yâd ettiğimiz Van eşrafından Molla Hamid Ekinci'nin, Bediüzzaman Said Nursi ile olan hatıralarının anlatıldığı kitabı tanıtmaya çalışacağım.

 

Bilindiği üzere Bediüzzaman Said Nursi 1.Dünya Harbinde Rusya'daki esaretten kurtulduktan sonra önce İstanbul'a, sonra Ankara'ya gelir. Ankara'da yeni oluşan cumhuriyet yönetimi ile görüşmeleri olur. Ancak beklentilerini karşılayamaz ve Van'a döner.1922-1925 yıllarını Van'daki Norşin Cami'inde ve Erek Dağında geçirir. Bu dönem en yakınında bulunan kişilerden biri Molla Hamid Ekincidir.

 

Molla Hamid Ekinci iddiasız, şansız, içi dışı bir, berrak bir Anadolu insanıdır. Norşin Camii'sinin Ekinci ailesinin evlerine yakın olması münasebeti ile Said Nursi ile yakın diyaloğları olur. Bu sebeple Molla Hamid Ekinci'nin bu döneme ilişkin hatıraları büyük önem arz eder. Bu hatıralar Bediüzzaman Said Nursi'yi tanımak babından önem arz ettiği gibi, o yılların Van'ını ve kitaba konu olan birçok insanını tanımak babından da önem arz eder. Ayrıca kitapta anlatılan ilişkiler 1920'lerin Van'ındaki yaşam koşulları hakkında bulunmaz bilgiler sunar.

Kitapta sadece 1922-25 yılları anlatılmaz. Bediüzzaman Said Nursi'nin 1915 öncesinde Van'daki yaşamından ve girişimlerinden de bahsedilir. Bu girişimlerinden biri de, hem dini hem de fenni ilimlerin okutulmasını düşündüğü Medrese'tül Zehra Üniversitesi'nin Van'da açılmasını sağlamaktır. Bu çabası olumlu yönde sonuçlanır. 1913 yılının yaz aylarında Edremit'te, bu günkü valiliğin yazlık evi civarında Medrese'tül Zehra'nın temelleri atılır. Molla Hamid temel atma merasimini, töreninin bizzat katılımcısı olan Edremit'li Emin ve Hacı Mahmud Dikici'nin babalarından duyduğu şekliyle aktarır.1.Dünya Harbinin başlaması sebebiyle üniversitenin yapımının devam edemediğinden bahseder.

 

Bediüzzaman Said Nursi, Medresetü'z-Zehra'nın hayal ettiği fenni ve dini işlevini anlatırken şöyle der:''Vicdanın ziyası ulum-u diniyedir, aklın nuru fünun-u medeniyedir. Bu ikisinin imtizacıyla hakikat tecelli eder, talebenin himmeti pervaz eder. Ayrıldıkları vakit birincisinden taassup, ikincisinden hile ve şüphe tevellüt eder.'' 

Kitapta, Bediüzzaman'ın Birinci cihan harbinde Ruslara ve Ermeni Çetelerine karşı verdiği mücadele anlatılır. Bitlis'te esir düşmesi, Rusya'ya götürülmesi, esaretten kurtuluşu, İstanbul'a gelişi, Enver Paşa ile ilişkileri, Ankara'da ki yeni hükümetle görüşmeleri anlatılır.

 

Bediüzzaman Said Nursi Van'dan ayrıldıktan sonra da Molla Hamid Ekinci ile iletişimi kopmaz. Anadolu'nun değişik illerinde yine görüşürler. Molla Hamid Ekinci'nin, Bediüzzaman Said Nursi ile görüşebilmek için çıktığı yolculukları ve anıları o günün Türkiye'sinin yaşam koşulları hakkında önemli bilgiler sunar.

 

Molla Hamid hatıratın da aile mazisini de anlatır. Özellikle 1915'te Van'ın işgali ve seferberlik yolculuğu ile ilgili hatıratı son derece önem arz eder.

Benim elimdeki kitap ''Van Hayatının En Yakın Şahidi, Molla Hamid Ekinci''adı ile Yeni Nesil Gazetesi yazarı İhsan Atasoy tarafından hazırlanmış ve Nesil Yayınlarından piyasaya çıkmıştır. Kitap 2011'de basılmış ve 368 sayfadan ibarettir.

 

Van'ın geçmişine ilgi duyanların, Bediüzzaman Said Nursi'nin Van hayatını öğrenmek isteyenlerin, Van'ı Molla Hamid Ekinci'nin hatıratı ile tanımak isteyenlerin bu kitabı mutlaka okumaları gerekir diyorum. Sağlıcakla kalın…

Yazarın Diğer Yazıları