Gevaş’ta Deli Emin çok!

2001 yılında oyunculuğu ve yazarlığının yanına yönetmenliği de ekleyen Hakkarili hemşehrimiz  Yılmaz Erdoğan,  senaryosunu yazdığı, başrol oyuncusu olduğu öyküsü Hakkâri'de geçen ‘Vizontele’   filminin Hakkari sahnelerini Gevaş’ta kurduğu sette çekti.

1975 yılı başında Hakkâri’ye  televizyon gelmesini anlatan ‘Vizontele’ filminde şehrin delisi olarak bilinen karakter Deli Emin vardı. Yılmaz Erdoğan’ın canlandırdığı Deli Emin aslında deli olmayan, teknolojik aletlere ilgisi olan ve bütün radyoları tamir eden ilginç bir yaşantıya sahip karakterdi.

Gevaş’ta gerçekleştirilen film çekimlerini ve filimde rol alan sinema sanatçılarını merak ederek yakından görmek isteyen Vanlılar hafta sonları Gevaş’a akın ediyorlardı. Gevaş’ta sinema turizmi hareketliliği vardı. O sıralar Gevaş  ‘Vizontle’  filimi nedeniyle Türkiye’nin sanat gündemini işgal ediyordu.

Çekimleri Gevaş’ta tamamlanan Yılmaz Erdoğan'ın ilk filmi 'Vizontele' 3 milyon 308 bin sinemasever tarafından izlenerek  izleyici ve hasılat rekoru kırdı.

 Akdamar Adası, Selçuklu tarihi eserleri, Çadır Dağı’nın göğsünde zümrüt gerdanlık gibi serilerek Van Gölü’nün mavisiyle bütünleşen Yeşil Gevaş, ‘Vizontele’ ile  herkesin ilgisini çekmeye başlamıştı.

‘Vizontele’  sinemalarda büyük ilgi görünce Gevaş’ta bulunan sinema seti  de Van’a yolu düşenlerin, Gevaş’a uğrayanların ilgi odağı olmuştu.

Gevaş Belediyesi film setini insanların küçük bir bedelle gezip görülebileceği sanatsal mekan  olarak korumayı akıl edebilseydi belki borçlarını bir kısmını kapatmamakla kalmaz elde ettiği gelirle Gevaş’a küçük hizmetler bile yapabilirdi.  Ama bunu dahi beceremediler.Kendisini Deli Emin’den akıllı sanan birileri Gevaş’ın tanıtımına ilçe ekonomisine katkı sağlayabilecek  film setini kültürel alan olarak korumak yerine seti ortadan kaldırdı.  Gevaş’a ‘ Vizontele’ film sahnelerini görmek üzere heyecanla, merakla gidenler boş bir alan ile karşılaştılar.

Deli Emin’den  akıllı görünen sözüm ona okumuş etkili yerleri işgal etmiş bir yığın adamın girişimleri ve  imzalarıyla Gevaş Selçuklu Mezarlığı yanında  tablo gibi bulunan Melik İzeddin tarafından 700 yıl önce kızı Halime Hatun için yaptırılan ( Kadına şiddet uygulayanların, kız çocuğu istemeyenlerin, kadına değer vermeyenlerin dikkatini çekerim. Selçuklu Van’da 700 yıl önce kız çocuğu için anıt mezar yaptırıyor)  turistlerin büyük ilgisini çeken Gevaş’ın tarihi zenginliği olan Halime Hatun Kümbeti ve Selçuklu Mezarlığı ‘nın hemen arkasına 2007 yılında  çirkin beton yığını   görünümünde yurt binası yaptırarak tarihi dokuya büyük zarar vermişlerdi. ,

Gevaş kendini akıllı sanan  öngörüsüz özensiz, sorumsuz delilerden çektiğini kimseden çekmedi.

Devam edelim.

Bazı çok akıllarda Gevaş’ın pisliğini, çöpünü yıllarca ilçedeki Van Gölü sahiline kamyonlarla dökerek çevre felaketi yarattı. Kimsede bu  duruma müdahale etmedi.  Şimdi bu çirkinliği yaratanlar mı,  yanlışı görmezden gelen zihniyet mi deli yoksa 70’li yıllarda Hakkâri’nin radyo televizyonlarını tamir eden, doğaya insana zarar vermeyen Deli Emin mi?

Neyse ki Deli Emin’i Gevaş’ta doğru anlayan biri çıktı.

Film setini yıkıp kaldıran Gevaş çareyi Deli Emin’e sahip çıkmakta buldu.

Gevaş Belediye Başkanı Sinan Hakan’dan söz ediyorum.

Başkan Hakan, Yılmaz Erdoğan’ın ‘Vizontele’ filminin başkarakteri ‘Deli Emin’den esinlenerek Gevaş’ta  ‘Deli Emin Bisiklet ve Doğa Festivali’ düzenlendi. İyi de etti.

Deli Emin ruhu 15 yıl sonra Gevaş’ta sosyal etkinlikle yeniden canlandı. Festivale katılanlar Deli Emin karakteriyle bütünleşen Yılmaz Erdoğan’ın filimde kullandığı gözlükleri takarak müzik eşliğinde Deli Emin keyfiyle yeşilin ik tarafını çevrelediği buram bıram doğa kokan Gevaş sokaklarında pedal çevirdiler.

Herkes “Deli Emin” oldu.

Festivalin fikir babası Gevaş Belediye Başkanı Sinan Hakan’da Deli Emin sayesinde 40 yıl sonra hayatında ilk defa bisiklete bindiğini açıkladı.

Deli Emin’in  aklıyla bir daha  soralım:

Gevaş’ın tarihi Selçuklu eserini betonla çirkinleştiren, ilçenin çöplerini Van Gölü’ne döken, ’ Vizontele’ film setini koruyamayan, Gevaş’ın güzelliklerini özelliklerini  tanıtamayan, pazarlayamayan kafamı akıllı Deli Emin mi? 

Kendisini akıllı sanan Deli Emin’ler ne Gevaş’ta ne Van'da ne de ülkede biter.