Cumhur reisini seçecek
İkram Kali
Türkiye demokrasisi yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi ile yeni bir döneme giriyor. Anayasada yapılan değişiklikle 12. Cumhurbaşkanı 10 ağustos tarihinde ilk defa halk tarafından seçilecek. Ülkemizde demokrasi kültürünün yerleşmesi, sivilleşme açısından cumhurun reisini yani halkın başkanını kendisinin seçmesi azımsanmayacak bir gelişmedir. Milli iradenin güçlenmesi açısından da değerlidir, önemlidir.
Geldiğimiz noktayı daha iyi kavrayıp daha doğru anlayabilmek için biraz gerilere gidelim.
Bilindiği gibi Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar, Cemal Güresel, Cevdet Sunay, Fahri Korutürk, Kenan Evren, Turgut Özal, Süleyman Demirel, Ahmet Necdet Sezer, Abdullah Gül Türkiye Cumhuriyeti devletini temsil eden cumhurbaşkanlığı makamında bulundular.
Yaşı yetenler, hafızasını tazeleyebilenler siyasetçilerin beceriksizliliğini, 1980’de yaşanan kaosu ve demokrasiye ara verilen o günleri iyi anımsarlar. 6 Nisan 1980'de, 7 yıllık görev süresi dolan Fahri Korutürk'ün yerine cumhurbaşkanlığı vekilliğini Senato Başkanı İhsan Sabri Çağlayangil üstlendi. Cumhurbaşkanlığına geçecek kişiyi belirlemek üzere 450 milletvekilinin bulunduğu TBMM ile 184 Cumhuriyet Senatosu üyesinin katıldığı ortak oturumlarda yapılan oylamaların ilk iki turunda 3'te 2 çoğunluk (423), sonraki turlarda ise salt çoğunluk (318) arandı. Oylamaların ilki 22 Mart 1980'de yapıldı, ancak aday çıkmaması nedeniyle seçim 25 Mart tarihine ertelendi. Bağımsız milletvekili Nurettin Yılmaz'ın adaylığını koymasıyla 25 Mart tarihinde başlayan oylamalar, 11 Eylül 1980'de yapılan 124. tura kadar devam etti.
O günlerdeki TBBM aritmetiğine göre hiçbir parti tek başına cumhurbaşkanını seçebilecek çoğunluğu sağlayamıyordu. Partiler arasında bir uzlaşma (özelikle AP'nin tutumu yüzünden) gerçekleşmiyordu. Bazı milletvekilleri turlarda artistlerin, şarkıcıların isimlerini yazarak meclisin saygınlığına bile gölge düşürmekten çekinmediler. Terörün kol gezdiği, kardeşin kardeşi sağ-sol diyerek ayrıştırarak, düşmanlaştırarak sokak ortasında öldürdüğü dönemde TBMM’de altı ay içinde gerçekleştirilen 114 turda Cumhurbaşkanlığı seçimi gerçekleştirilemedi. Yüz on beşinci turu gerçekleştirmek üzere 11 Eylül 1980'de toplanan Meclis, çoğunluk olmadığı için 115. tur yapılamadı ve ertesi gün tekrar toplanmak üzere dağıldı. Ama bir daha da toplanamadı. Çünkü 12 Eylül 1980 günü askeri darbe olmuştu. Ülkeyi doğru dürüst yönetemeyen cumhurbaşkanı dahi seçemeyen , askeri darbeyle ülkeyi baş başa bırakan, o günün siyasilerinin günahları, sorumlulukları her nedense gerçek anlamda hiçbir zaman sorgulanmadı. Sanki tek suçlu darbeyi yapan askerlermiş gibi bir algı yaratıldı. Bu da ayrı bir konu. Sonuçta darbeyi gerçekleştiren 38 kişilik Milli Güvenlik Konseyi'nin Başkanı Orgeneral Kenan Evren, 9 Kasım 1982'ye kadar Devlet Başkanı olarak görev yaptı. 1982’de Anayasa yüzde 92 oyla kabul edildi. Anayasa'ya eklenen bir geçici maddeyle de Devlet Başkanı Kenan Evren doğrudan cumhurbaşkanı seçilmiş sayıldı.
Cumhurbaşkanlığı’nda yeni bir dönem.
1980 beceriksizliğinden sonra ilk turu 10 Ağustos, gerek görülürse ikinci turu 24 Ağustos tarihinde yapılacak seçimle cumhurbaşkanı halkın oyları ile seçilecek. Birinci turda kullanılan oyların salt çoğunluğunu alan aday Türkiye'nin 12. Cumhurbaşkanı olacak. Eğer ilk turda hiçbir aday salt çoğunluğun oyunu alamazsa, ikinci tura, birinci turda en çok oy almış iki aday katılacak. Bu turda geçerli oyların çoğunluğunu alan aday cumhurbaşkanı seçilmiş olacak. Seçilecek cumhurbaşkanı, 5+5 formülü ile ikinci kez seçilebilecek.
Gelelim adaylara.
CHP ve MHP’nin çatı adayı Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu, HDP’ nin adayı Seleahattin Demirtaş’tan sonra dün yapılan görkemli bir toplantıyla Ak Parti Başbakan Eroğan’ı cumhurbaşkanı adayı olduğunu açıkladı
HDP’nin adayı Selehattin Demirtaş adaylığı ile ilgili olarak “Biz kampanya sürecince göstereceğiz ki biz tek başına kişi olarak Çankaya'ya aday değiliz. İlkelerimiz ile birlikte temsil ettiğimiz bütün kesimlerin duruşuyla savunduğu taleplerle birlikte halk olarak ilk defa Çankaya'ya adayız” dedi. Kürt siyaseti ilk defa gerçek oy potansiyelini ve Türkiyelileşme alçılımının karşılığını cumhurbaşkanlığı seçiminde ortaya koyacak. HDP Türk, alevi, muhafazakar, mağdur seçmenden beklediği oyu alabilirse ana muhalefet partisi olma yolunda önemli bir kazanım elde edecektir.
CHP ve MHP'nin adayı Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu’da ilk açıklamasında "Türkiye'de toplum huzur, güven istiyor, öfke, gerginlik istemiyor. Bu, milli mutabakatla büyük bir taleple büyük Türkiye'nin yeniden inşa edilmesiyle toplumun içindeki dayanışmayı daha yüksek seviyelere çıkarmakla olur" dedi.
Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu cumhurbaşkanlığına seçilirse Kılıçdaroğlu ve Bahçeli’nin genel başkanlıklarını kurtaracak. 2015 genel seçimlerine daha güçlü girmelerini sağlayacak. Tabi bu arda İhsanoğlu eleştirilere, karşıtlarına rağmen Çankaya’ya çıkarsa Erdoğan’ın ülkede tek adam, tek güç olmasına son vererek Ak Parti’de ciddi değişikliklerin yaşanmasına neden olacak. Kaybederse fatura üçe bölünecek, mazeret aranarak “Adım Hıdır elimden gelen budur” denilecek.
Cumhurbaşkanı’nın siyaset dışı olması yönündeki görüşleri eleştiren Erdoğan, dün Ramazan ayına uygun, mağduriyet ağırlıklı bir konuşma yaptı. Konuşmasında seçildiği takdirde herkesin cumhurbaşkanı olacağını ancak Çankaya’da siyasetten uzak durmayacağını açık şekilde belirtti. Erdoğan, Çankaya’ya çıktığı takdirde Başkanlık- Yarı Başkanlık sitemi de ciddi şekilde gündeme gelecek. Hatta iki partili dönem için alt yapı çalışmaları bile yapılacak. O nedenle Erdoğan’ın nasıl bir cumhurbaşkanı olacağını söylemlerinden çıkarmak mümkündür. Korkulan ise şudur. Erdoğan gücü sever. Ya aldığı güç ile ülke de tek adamlık sonrası Anayasada olmayan yetkilerini kullanarak kaosa neden olursa! Ya Ak Parti Genel Başkanı gibi davranırsa! Ya Turgut Özal’ın Yıldırım Akbulut modelini Ak Parti’de uygularsa! Benzer sorular çok. Erdoğan seçildiğinde Başbakanlığa 2015 seçimlerine kadar Ali Babacan’ın ismi geçiyor. Adaylar halka buluştuğunda toplumun bakışı netleşecek.
