CHP Van’ı önemsiyor!

Van, 1923’de 3, 1927 ve 1913’de 2, 1934’de 3, 1939’da 3,1943’de 4, 1946’da 3 Cumhuriyet Halk Partisi Milletvekilleri tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde temsil edilmiş.

CHP’nin Van’daki siyasal başarısını, başarısızlığının öyküsünü beş döneme ayrılabiliriz. Birincisi tek partili dönem. İkincisi çok partili dönem. Üçüncüsü merhum Ferit Melen’in CHP’den istifa ederek Turhan Feyzioğlu ile birlikte Cumhuriyetçi Güven Partisi’ni kurması ve Van’da siyasete ağırlığını koyması. Dördüncüsü 1980 sonrası Anavatan Partisi iktidarları dönemi. Beşincisi ise AK Parti iktidarları dönemi.

CHP’nin Van siyasi grafiğine baktığımızda 1970’li yıllara kadar dalgalanmalar, 1980 sonrası iniş, son 20 yılda ise yanlış teşkilatlanmaların, politikaların da etkisiyle seçmen kaybıyla birlikte hızla erime görülüyor.

CHP’de dönemler itibariyle yansıyan Van fotoğrafı şöyledir:

1946 Genel Seçimi

Çok partili genel seçimlerde 117.650 nüfusa sahip olan Van’da CHP büyük basarı elde ederek 3 milletvekilliğinin tamamını kazanıyor. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin kuruluşundan itibaren CHP’de görev yapan Başkaleli İbrahim Arvas, Muzaffer Koçak, Rüstü Oktar milletvekilli seçiliyor.  Bu dönemde teşkilat kurmamış olan DP Van’da aday gösteremiyor.

 Bir ayrıntı…

Taha-ı Nehri’nin devamı olan aşiret cemaat yapısına sahip Arvasiler’in çıkardığı ilk milletvekili olan, 1923’de kurulan ilk mecliste yer alan, CHP’de 30 yıl siyaset yapan İbrahim Arvas 1946 yılına kadar 5 dönem Van milletvekilliği yapıyor. Üniversitelerde İlahiyat Fakültesi açılması ile İmam-Hatip Orta ve Lise mekteplerinde din derslerinin okutulması yönünde takrir ve kanun teklifi veren bir isimdir. Milli Eğitim Bakanlığı’nın imam hatip ve vaiz yetiştirmediğini söyleyerek; bu görevin artık Diyanet İşleri’nin bir görevi olması gerektiğini söyleyerek yetiştirilecek olan din adamları ve verecekleri eğitim ışığında gençliğin aşırı sol akımlara katılmasının engelleneceğini vurgulayan Arvas bu girişimleriyle üzerine CHP politikalarından ziyade muhafazakâr bir çizgiye hizmet ettiği gerekçesiyle ihraç ediliyor.

 1950 Genel Seçimi

CHP Van’da 3 milletvekilliğinden ikisini kazanıyor. Ferit Melen ve Kazım Özalp TBMM’de Van’ı temsil ediyor. Diğer illerde düşüş gösteren CHP’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nde yükselişinde Van’ın başarısı önemli rol oynuyor.

1954 Genel Seçimi

CHP’nin Van’dan milletvekili çıkaramadığı seçimde Vanlılar temsil yetkisini DP’li vekillerden yana kullanıyor.  DP’den Hamit Kartal, Hilmi Durmaz, Muslih Görentas, Kemal Yürükoğlu Milletvekili seçiliyor.

 1957 Genel Seçimi

 Van’ın tamamında sandıklardan  başarılı çıkan CHP,  5 milletvekilliğinin tamamını  alıyor.  TBMM’de Van’ı Ferit Melen, Tevfik Doguısıker, Sait Erdinç temsil ediyor.  Bu seçimde hem Ankara hem Van Milletvekili seçilen Ferit Melen tercihini Van Milletvekilliğinden yana kullanıyor.

 1965 Genel Seçimi

 CHP’nin yeniden toparlandığı gözlenen bu seçimde Kinyas Kartal Adalet Partisi’nden,  Mehmet Emin Erdinç, Mehmet Salih Yıldız CHP’den, Muslih Görentaş Yeni Türkiye Partisi’nden milletvekili seçiliyor.

1977 Genel Seçimi

Van seçmeni demokratik sayılabilecek bir tercih  yapıyor. Kinyas Kartal AP’den , Mehmet Salih Yıldızı  Cumhuriyetçi Güven Partisi’nden ,Muslih Görentaş Milli Selamet Partisi’nde Milletvekili seçen Vanlılar CHP’den İhsan Bedirhanoğlu’nu milletvekili seçiyor.

2002 Genel Seçimi

Adalet ve Kalkınma Partisi’nin yükseliş dönemi olan bu seçimde Van seçmeni  Maliki Ejder Arvas, Haci Biner,Hüseyin Çelik, Yekta Haydaroğlu, Cüneyit Karabıyık, Halil Kaya’yı Ak Parti’den milletvekili seçiyor. Seçmen CHP’den Mehmet Kartal’a temsil yetkisi veriyor.

Çok partili dönem öncesi Salih Türkoğlu, Şaban Boysan, Şadan Dinçer’in belediye başkanlığı yaptığı Van’da çok partili dönemde Şadan Dinçer ve Burhan Türkoğlu belediye başkanı seçiliyor.

CHP’nin geçmiş Van karnesi böyleydi.

CHP Van’da…

Parti içi sorunlar yaşayan, kongre çağrıları yapılan CHP yarın Van’a güçlü bir çıkarma yapacak.

CHP Van’dan Türkiye’ye, bölgeye hatta sınırlarımızın ötesine mesajlar vermeye çalışacak.   CHP’nin  artık farklı şeyler söylemesi gerekir.

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Merkez Yürütme Kurulu (MYK), Parti Meclisi ( PM) üyeleri, CHP Milletvekilleri, CHP’li Belediye Başkanları ve 81 il başkanlarından oluşan kalabalık heyetle Van’da toplanması her açıdan  önemlidir.  

Kılıçdaroğlu’nun bölgemizde yaşanan çatışmalı durumu, anayasa, başkanlık, yeni başbakan ve hükümet konularını CHP’nin yetkili organlarının katılımıyla Van’da görüşerek tartışması Van’ı ülke gündemine de taşıyacaktır.

CHP Van’da ve Doğu illerinde en azından eski başarılı günlerini arıyor. CHP’nin özelde Van’da, genelde Doğu ve Güneydoğu’da halkla bütünleşememesi, politika kısırlığı Türkiye demokrasisi açısından da önemli bir sorundur.

Türkiye’de bütün partilerinin nitelik açısından güçlü olması, iç ve dış sorunlar karşısında etkili, doğru ve sağlıklı politikalar üretmesi iktidar alternatifi haline gelmesi ülkemiz ve toplumumuzun yararınadır.

 Özellikle bölgemizde iki partinin arasına sıkışan halkın çaresizliği demokrasinin kaybıdır, demokrasinin kaybı ülkenin gelecek sorunudur, tehlikelidir.

CHP’nin önemsediği Van toplantısı öncesi konuştuğum CHP İzmir Milletvekili, Genel Başkan Yardımcısı Erdal Aksünger Van’ı bölge ve Türkiye açısından çok önemsediklerini,  CHP’nin Van buluşmasını daha önce kararlaştırdıklarını ancak bu döneme denk geldiğini belirtti. Aksünger, ülke sorunlarının ağırlık kanadığı çözüm beklediği bu süreçte,  önemli gündem maddeleriyle CHP’nin Van’da toplanarak sorunları Van’da görüşmesinin, 81 il başkanını, STK temsilcilerini, kadınları Van’da dinlemesinin, CHP politikalarının Van’da dile getirmesinin başlı başına bir mesaj olduğunu kaydetti.

 Vanlılar olarak beklentimiz sorunlarımızın çözülmesi, huzur ve güven ortamın sağlanarak normalleşmenin tesis edilmesidir. Van halkı önünü görmek istiyor.

 CHP’nin Van buluşmasını ülkemiz ve ilimiz açısından doğru yerde, doğru zamanda yapılan, sonuçları çok konuşulacak siyasi kararlılık olarak  değerlendiriyorum.