Bugün İki Nisan, hüzünleniyor insan
İkram Kali
İki Nisan Kurtuluş Bayramı bütün Vanlılara kutlu olsun. 94 yıl önce bugün İki Nisan 1918’de güzel Van’ımız Rus işgalinden kurtuldu. Van yeniden istiklaline Van’dan göç eden Vanlılar da Van’a kavuştu. Allah o acı günleri bir daha yaşatmasın.
Çevremizdeki ülkelerde yaşanan emperyalist olaylarla, insanların çektiği çilelerle bakınca Van’ın işgalini daha iyi anlıyor ve kavrıyoruz. O nedenle savaş, işgal, muhacirlik, kıtlık, açlık,gözyaşı, acı, vatan sevgisi, memleket sevdası, yokluk, çile, mücadele, insan kavramları Vanlılar için farklı anlam ifade eder.
1915 nedir?
1915 emperyalist güçlerin Ermeni milliyetçi çeteleri kışkırttığı, tahrik ettiği, kullandığı sonrada yüz üstü bıraktığı koca bir yalandır.
1915 Van’da Ermeni Taşnak, Hınçak gibi çetelerinin ham hayaller uğruna, bin yıllık birlikteliği yakıp yıktığı, kendi gelecekleri ile birlikte müslüman komşularının, dostlarının geleceğini yok ettiği büyük yanlıştır.
1915 Van’da Türk, Kürt, Ermeni, Yahudi halklarının yan yana, barış ve kardeşlik içinde yüz yıllarca yaşadığı Van’ın yıkılarak, yakılarak harabeye döndüğü yürek burkan felaketin özetidir.
1915 kadim bir şehrin hafızasının yok olduğu, umudun tükendiği süreçtir.
1915 Van’ın ekonomik, sosyal, kültürel erozyonunun yaşandığı, yetişmiş insan gücü, bilgi birikim ve sermayesinin sıfırlandığı talihsiz dönemin başlangıcıdır.
1915 Gürpınar’dan Erciş’e, Çatak’tan, Saray’a, Başkale’den Muradiye’ye, Gevaş’tan Özalp’e nihayet bütün Türk-Kürt bütün Van için acıdır, gözyaşıdır, ıstıraptır.
1915 dedelerimizi, analarımızı, bacılarımızı, çocuklarımızı yollarda yitirdiğimiz gündür.
1915 masum Ermeni komşularımızı, dostlarımızı ve Van’ın o güzel renklerinin, farklı seslerinin sustuğu talihsiz dönemdir.
1915 derin yaralar açan kör bir hırsın, inadın, ham hayalin katliama dönüştüğü, onarılmaz tahribatlar yaratan dramdır.
1915 acıları yaşanmamış olsaydı bugün Van bütün farklılıklarını, birikimini sinerjiye dönüştürerek Türkiye’nin en gelişmiş, en modern, en kalkınmış, turizm, kültür sanat merkezi durumunda olacaktı.
Bugün binalar yollar, evler şehrimizde yükseliyor ama Van’a anlam katan Ermeni, Yahudi ve diğer renkleri temsil eden zenginliğimiz olan o güzel insanlar şimdi yok.
Bugün İki Nisan
Kurtuluş Bayramı diğer bayramlara benzemez. Çoğu şehrin böyle bir bayramı yoktur, olamazda. Zira hiçbir şehir Van gibi gam, kederle yoğrulmamıştır. Hiçbir şehir Van ve Vanlı kadar acı çekmemiştir.İki Nisan’ın adı bayram olsa da ruhunda acı vardır. Bütün bunlara rağmen her İki Nisan’da Van’da çiçekler açar, umutlar filizlenir.
İki Nisan’da kin, nefret, düşmanlık silinir, unutulur. ki Nisan’da toplumsal hafıza canlanır,yürekler heyecanlanır.İki Nisan Kurtuluş Bayramı bayram olmanın ötesinde tarihin dile geldiği dönemdir.
Çünkü;
Bugün İki Nisan bir başka oluyor insan.
Siz bugünü belki anlamayabilirsiniz, hatta anlamsız dahi bulabilirsiniz. Eğer acınız, kaybınız ve muhacirliğa dair hikâyeniz yoksa.
Bugün İki Nisan hüzünleniyor insan
Siz gam etmeyebilirsiniz. Eğer ki 2 bin 500 masum kandının, kınalı kuzunun, gelin olacak kızın yattığı Zeve’yi bilmiyor, Erciş Çavuşoğlu Samanlığı trajedisine kulak kabartmamışsanız.
Bugün İki Nisan göçüyor insan
Siz gözyaşı dökmeyebilirsiniz. Eğer ki Vanlıların kum misali dört bir yana dağıldığı muhacirliği destanlaştıran;
İskele’den çıktı devenin ucu
Elinde hamuru ocakta sacı Yavrumu vurmuşlar acımı acı
Vurma zalim dedim
Vurma yaram derindir
Yaram iyi olursa
Mevla kerimdir
“ İskele’den Çıktı Deve’nin Ucu” ağıtını bir kez dinlememişseniz.
Bugün İki Nisan geçişmişe gidiyor insan
Siz komşudan, dosttan acı ayrılığı bilemeyebilirsiniz. Eğer ki Müslüman, Hıristiyan, Yahudi ev ve iş yerlerinin iç içe geçtiği komşuluk paylaşımlarını acılar kadar unutulmaz anların yaşandığını, Van Kalesi güneyine tarihe tanıklık eden Eski Van Şehri’nde yaşananları duymamışsanız.
Bugün İki Nisan ders alıyor insan
Siz güler geçebilirsiniz. Eğer ki 1915’in görgü tanıkları Nafıa Çabuker, Ahmet Çinkılıç, Zahide Coşkun, İbrahim Sargın, İsmail Perihanoğlu. Şadiye Talay, Celâl Şener. Bekir Yörük, Akif Yurtbay. Hacı Ömer Selçuk. Hacı Şevket Çaldağ. Mehmet Delibaş, Hamit Ekinci, Hamit Camuşçu, Cemâl Talay. İsmail Başıbüyük. Refik Özkanlı, Müştak Boysan, Salih Taşçı ve Osman Gemicioğlu’unun anlattıklarını dinleyip okumamışsanız.
Bugün İki Nisan özlem duyuyor insan
Siz özlem duymayabilirsiniz. Eğer ki dün yaşanmışlıkları, insani değerleri bilmiyorsanız. Van’a yalnızca bakıyor öteki Van’ı görmüyorsanız, anlamıyorsanız.
Bugün İki Nisan
Yaşanan ortak acıların saygı gördüğü, kadim dostluklara yeni kapıların aralandığı zamandır.
