Beşinci Van kuruluyor
İkram Kali
1990 yılından 2011 yılına kadar geçen süre içinde olumsuz teknik görüşlere rağmen, 2 bin 500 imar tadilat dosyası belediye meclislerinden onaylanarak geçmiş. Tadilat taleplerinin yüzde 90'ı ek kat talebi, yeşil alan, okul, yol, cami, sağlık ocağına ayrılan kamu alanların iptali, ayrık nizam gibi imar bütünlüğünü bozan taleplerden oluşmuş.
Kabul edilen imar tadilatları sonunda birkaç kişi mutlu azınlık olurken Van'ın geleceği ve toplumun genel ihtiyaç ve hakları ihlal etmiştir. Sonuçta çirkinleşen, çarpık ve hormonlu büyüyen kimliksiz, kişiliksiz, karmakarışık, acayip bir Van ortaya çıkmıştır.
Tadilatlar otel köşelerinde, kulislerde, bürolarda, yemeklerde şekillenerek çeşitli kanallar vasıtasıyla al tekkeyi ver külah işbirliği ve bağlantıları ile hal yoluna koyulmuştur. Mecliste tadilatlar görüşülürken teknik görüş dikkate alınmamış, değer görmemiştir. Neticede de yamalı bohçaya dönen imar planı, plan olma vasfını, değerini kaybetmiştir. Kazanan rantçılar, kaybeden Van'ın geleceği olmuştur. Tadilatlar meclislerden jet hızıyla geçerken maalesef vicdan, sorumluluk sahibi resmi ve sivil kurum kuruluş ve kişilerden tek bir itiraz ve ikaz da duyulmamıştır! Onlar yaptı biz niye yapmayalım mantığı ile sacayağı tertibiyle kurulan müracaat-ruhsat-tadilat-memnuniyet sistemi sonucu bal tutanlar parmağını yaladı.
İmar tadilatlar her dönem bütün belediyelerde yaşanmış, şehirlerin kanayan yarası olmuştur ama hiçbiri Van kadar acımasızca olmamıştır.
Van üzerinde sorumsuzca yaşanan yağmalamalara, yanlışlıklara "dur" diyen çıkmayınca ilahi adalet 2011 depremiyle Van'ın imdadına yetişti. Acı kayıplar, ağır sonuçlar yaşanmış olsa da, deprem Van'ın kötü gidişine engel olmuştur. Bu nedenle Büyükşehir öncesi yaşanan depremi ilahi bir lütuf olarak görmek gerekir. Şimdi aziz Van şehrimizin kaderi, geleceği yeniden çiziliyor.
Bundan böyle sadece zorunluluk gerektiren imar tadilatlarına plan bazında izin verilecek. O izini de bakanlık verecek. O nedenle rant telaşı kokan bazı feryatlara, bilgi kirliliğine, fısıltı haberlerine açıklamalara inanmayın.
Sağduyulu insanımız dünde, bugünde gerçekleri ve nelerin yaşandığını iyi biliyor.
Fazla değil, 5-10 yıl sonra şekillenecek Van'ı tanıyıp, tarif edebilene aşk olsun. Bütün kurum ve kuruluşlar yer değiştiriyor. Van insanı artık yüzünü Van denizine dönüyor, denizle kucaklaşıyor. Şehirlerin kurumsal kalesi, kalbi sayılan valilik diğer adıyla hükümet konağı 70 yıl sonra yer değiştirecek. Van'ın kent fotoğrafı, yaşam şekli, insanlarımızın sosyal alışkanlıklar ve talepleri farklılaşacak. Kültürel değerlerimizin özgün yapısı korunursa inanılmaz değer kazanacak. Yeni kavramlar, tanımlar hayatımıza girecek. Yaşam, çalışma, üretim ve günlük yaşam temposu yükselecek. Modern Van'da insanlarımız daha mutlu, daha huzurlu olacak, birbirini anlayarak daha çok sevecek. Tabi ki bütün bunların sürdürülebilir olabilmesi için de ehliyet liyakat, vizyon sahibi insanların da iş başına gelmesi gerekiyor. Memleketimiz toprakları üzerinde acı izler bırakan iki büyük muhacircilik (göç) yaşandı. Biri 1915'te, diğeri 2011 depreminde. İki göçten de insan potansiyelimiz olumsuz etkilendi. Kadim topraklarda 7 bin yıllık tarihi süreç içinde 5 Van kuruldu diyebiliriz.
BİRİNCİ VAN: Van bölgesinde en eski medeniyet M.Ö. 4000 yıllarına kadar gitmektedir. Van Kalesi'nin 6 km güneyinde bulunan Tilkitepe ve Van Gölü'nün kuzeyindeki Ernis Mezarlıklarında yapılan kazılarda Kalkolitik, Bronz ve Demir devrine ait kültürel buluntulara rastlanmıştır.
İKİNCİ VAN: 3 bin yıl önce Van'a eşsiz nadide eserler kazandıran Urartular tarafından Van Kalesi çevresinde kuruldu. Van Kalesi Urartu devletine Tuşpa ismiyle 300 yıl başkentlik yaptı.
ÜÇÜNCÜ VAN: Van Kalesi güneyinde surlarla çevrilen alanda 1000-1500'lü yıllarda Selçuklu ve Osmanlılar tarafından Osmanlı uç şehri olarak kuruldu. 1915'te Rus işgali Ermeni isyanları sırasında yakılıp yıkılması sonucu harap olan Van kullanılmaz hale geldi.
DÖRDÜNCÜ VAN: 1918'de Van'ın kurtuluşunun ardından ve 1923'te Cumhuriyetin ilanı sonrası bağlar mevkii denilen verimli, bağlık bahçelik, sırtını Erek Dağı'na yaslayan Van ovasında bir avuç nüfusla bugünkü Van şehri kuruldu.
BEŞİNCİ VAN: 2011 yılında yaşanan depremler sonrası ağır hasar alarak yıkılan, şehir yapısı bozulan Van'ın şekil değiştirmesi üzerine beşinci Van, Edremit'ten Bardakçı köyüne kadar 45 kilometrelik Erek dağı eteklerine yayılan, 16 bin hektar imarlı çok geniş alanda büyükşehir olarak yeniden kuruluyor.
Hayırlı ve son Van olsun.
