İkram Kali

Akköprü Deresi proje bekliyor

İkram Kali

Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayan, nesli koruma altında olan Van Balığı her yıl olduğu gibi bu yılda üremek için sürüler halinde göle dökülen akarsulara göç ederek yumurtalarını bırakmaya başladı. Sazangiller ailesinden olan, ortalama her birinde 10 bin yumurta bulunan Van balığının avlanma yasağı da devam ediyor.

 

Yaz mevsimi başında Van balıklarının muhteşem göçü şehrimizin turizminde önemli yer edinmeye başladı. Dünyanın çeşitli ülkelerinden ve ülkemizden çok sayıda yerli yabancı turistin yanı sıra belgeselci, fotoğrafçı, doğa tutkunu ve gazeteci Van balıklarının benzersiz göçünü görüntülemek ve yakından izlemek için şehrimize geliyor.

Amerika'nın Alaska bölgesinde somon balıkları gibi akıntının tersine engelleri inanılmaz enerji ve dirençle aşarak tatlı su ağızlarına akın eden Van balıklarının göçü yoğun olarak Erciş ilçemizin Deliçay bölgesinde izleniyor. Ancak Deliçay'ın yanı sıra Van Gölü'ne dökülen 101 dere ve küçük çay ağızlarında da balıkların göçü gözlenebiliyor. Yetkililer ve Vanlılar pek farkında olmasa da bu akarsulardan biri de geçmişte Hıdrellez kültürümüzün geleneksel adresi Değirmenbaşı'nın yer aldığı, çevresi doğal piknik alanı olan,  kabadayıların çevresinde kavgaya tutuştukları, kadınların yemeklik yöresel otlar topladığı suyu coşkuyla akan Akköprü Deresi'dir.

 

Van balıklarının şehir merkezinden geçen Akköprü Deresi'ne göç ederek ayağımıza kadar geldiğinin farkında değiliz maalesef.  Derede biriken katı atıklardan, çamurdan dolayı balıkların akıntının tersine göç ederek doğal üremelerini gerçekleştirmekte zorlandıklarını geçen günkü yazımızda gündeme getirerek dereyi temizlemeleri için yetkililere çağrıda bulunmuştum. Çağrımıza duyarsız kalmayan Van Ticaret Sanayi Odası bir grup öğrenciyle birlikte derenin bazı yerlerinde temizlik çalışması yaparak farkındalık yaratmaya çalıştı.  Fakat 10 Km uzunluğundaki Akköprü Deresi'ne göç eden balıkların korunması ve derenin temizlenmesi çocukların ve bir kuruluşun sembolik etkinliklerle üstesinden geleceği  iş değil.

Şehrimizin ortak sorunu hazırlanacak projeyle kalıcı olarak çözülebilir.

 

Önerimiz şudur:

 

BİR: Vali Mehmet Emin Bilmez 'in öncülüğünde Van Büyükşehir Belediyesi,  Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ),Devlet Su İşleri, (DSİ), Tuşba Belediyesi, İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO), başta olmak üzere ilgili kurum ve kuruluşların katılım ve katkılarıyla "Akköprü Deresi Van Balığı Koruma Projesi" hazırlanarak  doğal değerimiz ekoturizme kazandırılabilir.

 

İKİ: Akköprü Deresi'ne göç eden balıkların doğal ortamda yumurtalarını bırakarak üremelerini  gerçekleştirmeleri için dere katı atık ve çamurdan arındırılarak temiz hale getirilmeli.

 

ÜÇ:  Van balıklarının göç ettiği dönemlerde DSİ tarafından Akköprü Deresi'ne şehir merkezimizin doğusunda, 34 km mesafede yer alan Turna Gölü diğer adı ile Keşiş Gölü ve Sıhke Gölü'nden su verilmeli.

 

DÖRT: Projede Akköprü Deresi'nin uygun noktalarında balıkların doğal yolculuğunu gerçekleştirebilecekleri yapay şelaleler, cepler, balıkları izleme yerleri, çevre ve rekreasyon düzenlemesi yer almalı.

 

BEŞ:  Projede Akköprü Deresi Değirmenbaşı Hıdırellez etkinlik alanı düzenlemesine de   yer almalı. (Van Büyükşehir Belediyesi tarafından Akköprü Deresi'nde 2012 yılında ıslah çalışmaları yapılırken Değirmenbaşı Hıdrellez alanı düzenlemesi için bu köşeden hatırlatmada bulunduk ama sonuç alamadık.)

 

ALTI: Çamur, pislik akan ancak  düzenlemelerle yeni bir kimlik ve görünüm kazanan Eskişehir Porsuk Çayı, Gaziantep Alleben Dersi'nden fazlası olan Akköprü Deresi önerdiğimiz projesiyle yeni görünüm kazanarak şehrimize güzellik ve değer katabilir.

Akköprü Deresi'nde Van balıklarının göçünü inceleyen Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Görevlisi Mustafa Akkuş, dünyada içinden balık göç eden Van'dan başka bir şehir olmadığını belirterek "Bu noktada farkında olan insanlara ve yöneticilere ihtiyacımız var" çağrısında bulunurken   Akköprü Deresi'ne göç eden Van balıklarına dikkat çeken gazeteci arkadaşımız Adil Harmancı , "Söz konusu dere boyunda, bir festival düzenlenebilir mi? Seyirlik alanlar oluşturup, halkın ulaşımını kolaylaştırıp, çevre düzenlemesini yapıp, bir Akköprü Van Balığı Festivali düzenlenebilir mi?"  dedi.

 

Bazı kurum yetkilileriyle Akköprü Deresi'nde önceki gün incelme yapan Tuşba Belediye Başkanı Salih Akman da, vatandaşların bölge turizmine büyük katkı sağlayacak olan Van balığı göçünü daha rahat bir ortamda izlenmesi için dere kenarında bazı düzenlemeler yaparak oturma bankları bırakacaklarını belirtti. Başkan Akman, Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fazıl Şen'in başkanlığında Tuşba Belediyesi, Devlet Su İşleri (DSİ) 17. Bölge Müdürlüğü ile Tarım ve Orman İl Müdürlüğü teknik personellerinden oluşacak bir komisyonun kurulmasına karar verdiklerini söyledi.  Gösterilen duyarlılık umut vericidir, ancak söylemlerin hayata geçirilmesini istiyoruz.

 

Billur gibi su akan tarihi kehrizlerimizi,  içimine doyulmayan zernabat suyu akan  mahallelerin köşe başlarını süsleyen çeşmelerimizi duyarsızlık ve ilgisizlik sonucu  göz göre göre kaybettik. Gelin ortak vicdan ve akılla hareket ederek Akköprü Deresi'ni kaybetmeyelim bari.

Yazarın Diğer Yazıları