Dr. Muhammet Veysel Zortul

Bebeklere isim nasıl konur?

Dr. Muhammet Veysel Zortul

Bebek bekleyen çiftleri saran tatlı telaşlardan biri de bebeğe konacak isim mevzuudur. Karar vermek hiç de kolay olmaz. Hele sürece aile büyükleri de dâhil olduysa mevzu Habeş saçına döner.

Bu iş eskiden de zormuş ki mesela Çin’de isim koyucular varmış. Türklerde de bildiğiniz üzere Dedem Korkut gelir, isim koyarmış.

Eğer kararsızsanız uzmanların bir önerisi var. Birkaç isim belirleyip doğumu bekleyin. Bebek olunca da bu isimlerle seslenin. Hangisine tepki verirse o ismi koyabilirsiniz.

**

Aşure Nasıl Ortaya Çıktı?

Nuh Peygamber ve beraberindekiler Tufan’dan kurtulduktan sonra kalan yiyeceklerden bir aş yaparlar ki, bu yemeğe aşure diyoruz.

Osmanlıda muharrem ayına önem verilir, bu ayda aşureler pişirilir, gönüllü sebilcilerle de fakir fukaraya dağıtılırdı. 

İlk hali bir çorba olan aşure, günümüzde tatlıya evrilmiş durumdadır.

**

Osmanlı’da Kardeş Katli Doğru muydu?

Osmanlıda zaten var olan uygulama, Fatih zamanında kanun haline getirildi. Yalnız bu kanunda sadece taht namzedi kardeşlerin öldürülmesinden bahsedildiği halde kanun dışına çıkılarak kundaktaki bebekler dahi katledilmiştir.

Devletin selameti düşünülmüş olsa da verilen fetva tartışmalıdır. Zaten Fatih de kanununda,‘ekser ulemaya göre’ demiştir.

Demek ki ulemanın hepsi aynı fikirde değildi.

**

Sivri Ada Nasıl ‘Hayırsız Ada’Oldu?

1910 yılında İstanbul sokaklarındaki köpekler toplanmaya başlar. Kuduz endişesinden dolayı toplandığı söylense de parfüm yapmak isteyen Fransa’ya satılmak üzere toplandığı da söylentiler arasındadır.

Halk karşı çıksa da bu iş serserilere yaptırılarak onbinlerce köpek toplanıp Tophaneye getirilir. İddiaya göre Fransa köpekleri almaktanvazgeçmiştir. Mecburen köpekler sivri adaya nakledilir ve burada kaderlerine terk edilir.

Aç kalanların iniltileri ve sonrasında birbirini parçalayan köpeklerin leşlerinden yayılan koku, Anadolu sahillerini kaplar vesahiller yaşanmaz hale gelir.

1912 Depremini, Balkan yenilgisini, Birinci Dünya Savaşı’nın kaybedilmesini hatta İstanbul’un işgalini bu olaya bağlayanlar olur.

 Ada resmi olarak hala Sivri Ada ise de halk burayı, ‘Hayırsız Ada’ olarak isimlendirmiştir çoktan.

**

Bit Niçin Yaratıldı?

Yüce Allah’ın yarattığı öyle çok canlı var ki birçoğunu henüz bilmediğimiz gibi ne için yaratıldıklarını da bilmiyoruz. Musallat olduğu insanları perişan eden bit de bu canlılardan biridir.

Yaratılış hikmetini tam olarak bilemesek de bu minik canlının, tarihi bir şahsiyet olan Rüstem Paşa’ya faydası olduğunu tarih kitapları kaydeder. Şöyleki:

Hürrem Sultan, kızı Mihrimah’ı, Rüstem Paşa ile evlendirmek ister. Ancak bu işin olmasını istemeyenler, Paşanın cüzzamlı olduğunu yayarlar.

O günün tıp telakkilerine göre, cüzzamlı birinde bit yaşamazmış. Tabiplerce Rüstem Paşa muayene edilir ve üzerinde bit olduğu görülünce Mihrimah ve Rüstem evlenirler. Böylece koskoca Kanuni’nin damadını, küçücük bir bit belirlemiş olur. Olayı duyan bir şair şöyle der:

“Bir insanın kaderi sağlam, talihi yar olursa icabında biti bile işe yarar.”

**

Balıklar Uçabilir mi?

‘Akdeniz Uçan Balığı’ veya ‘Uçan Vatoz’gibi bazı balık türleri, yüzgeçlerini kullanarak kuş gibi havada uçabilirler. Rüzgârın yardımıyla dört yüz metreye kadar uçabilen balık türleri bile vardır.

Bazı balıklar bunu insanlardan ve kendilerini yemek isteyen diğer balıklardan kaçmak için yaparken, bazıları da sırf keyif olsun diye yaparlar.

***

Yazarın Diğer Yazıları