Lades tutuşmak
Nuran Demirhan
Lades kemiği tavukların göğüs kemiğinin üstünde V şeklinde olur. Lades eski çağlardan beri süre gelen toplumlarda oynanan eğlenceli yıllarca süren bahis oyununa denir. Tavuğun göğsünden çıkan çatal şeklindeki kemiği iki kişi tutarak çekiştirip kırarlar ladese tutuşarak oyunu başlatırlar.
Oyunun kuralı kim kime ne verirse lades derse kazanır, aklımda derse oyun devam eder.
Bu oyunun eğlenceli tarafı çok dikkatli olmayı gerektirir. Lades iddianın adı olunca bahis oyunu, rakibini sürekli takip etmesi gerekir. Rakibinin eline vereceği her hangi bir şeyde 3 saniye içinde lades demesi gerekir, onun alt olmasına neden olur. Aklımda demediği takdirde mağlup olmuştur.
Bu oyunun 20 yıl sürüp gittiğini anlatan hikâyeler vardır.
Lades oyununun yıllarca süre gelen anılardan silinmeyen eğlenceli yönü, Rahmetli babamın bir hikâyesini anlatmak istiyorum.
Babamın küçük yaşlarından itibaren ahretlik dediği bacısı varmış. Ahretlik ile ladese tutuşmuşlar. Bu oyun yıllarca sürmüş her iki taraf o kadar kurnazca oynamış ki birbirlerini alt edemez olmuşlar. Babam askere gitmiş ama halen ahretliğim dediği bacısıyla lades tutuşması sonuçlanmamış, lades oyunu yarım kalmıştı diye anlatırdı. Vatanı görevini 3,5 yıl yaparak memlekete döndüğünde bacısının evlendiğini ve birde çocuğun olduğunu öğrenmiştir.
Mahallede bir düğünde bir araya gelen iki ahretlik konuşup hasret gidermeye başlarlar.
Babamın aklında yıllardır süre gelen lades tutuşması var unutmamış ama nasıl lades edeyim düşüncesiyle bacısının kucağındaki çocuğunu alıp sevmeye başlamış. Sohbetleri devam ederken çocuğu annesine vermiş, verir vermez de LADESSS demiş. Yıllar önce tutuştukları Lades oyunu aklına gelen ahretlik çocuğunu yere atmak isteyen annenin çocuğunu yine rakibi tutar. Ama kazanan taraf askerden yeni gelen babam olmuştur artık bacısının da verdiği sözü de tutması gerekiyor. Mağlup olmuş ladesi kaybetmişti bahse girmeden önce babama verdiği söz ona kendisinin öreceği atkı olmuş.
Yıllarca süre gelen bu bahis oyunu Lades tutuşmasına bizim memlekette Ladesim lades olsun vermeyen gavur olsun tabiri ile akıllarda kalan oyundur. Bu oyunun kazanılmasında birçok taktikleri vardır.
Kuralları, aklımda demektir.
Toplumları toplum yapan oyunlar arasında yıllardan beri oynanan lades oyunu beden ile alakalı olmayıp zihinsel ve kültürel bir oyundur. Kültürü aynı olan kişilere özgü hikâyelerde anlatılır.
Eski yıllarda bu oyun özellikle kış aylarında davetlerde çok oynanırdı. Evin sahibi kendisinin yetiştirdiği tavuğu, hindiyi keserek akraba, eş dostu davet ederek yemek arasında lades kemiği kime denk geldiyse seçtiği kişi ile ladese tutuşurdu.
