İkram Kali

Van güvenilir bir markadır

İkram Kali

Vanlı kimliği ülkemizde geçmişten günümüzde her hangi bir yerleşim yerinde,  farklı kültürel kimlik taşıyan, farklı inanış ya da yaşam biçimi taşıyan, refah ya da eğitime göre değişik statüdeki toplum katmanlarında kısacası her yerde ve her ortamda saygı uyandıran, sempati duyulan, güven veren bir kimlik olmuştur.

Soyadı Kanunundan önce ülkemizde insanlar ve aileler lakaplarıyla tanınıp bilinirlerdi. 21 Haziran 1934’te çıkarılan Soyadı Kanunu yürürlüğe girdikten sonra her aile bir soyadı aldı.  Birçok aile  atalarının,  babalarının doğdukları, geldikleri yerlerle bağlantılı soyadı kullanmayı tercih etti. Osmanlı  döneminde Van’dan farklı illere çeşitli nedenlerle göç eden ve yerleştirilen aileler de Van ile bağlantılı soyadları alarak Vanlı  kimliklerini soyadları üzerinden devam ettirdiler.

Van dışında yaşayan Van kökenli ailelerin en yoğun olduğu şehirlerden biri Trabzon ilimizdir. Trabzon'daki Van kökenli ailelerin soyadı  hikayeleri de yine  Osmanlı dönemine uzanır.

Şöyle ki;

Trabzon’un fethiyle birlikte, Trabzon ve çevresindeki topraklar, Osmanlı hakimiyetine girdikten sonra, Fatih Sultan Mehmet ve Yavuz Sultan Selim zamanlarında, Osmanlı topraklarından pek çok aileyi, bu bölgeye yerleştirmiştir.  Trabzon bölgesine yerleştirilen ailelerin birçoğu geldikleri yerleri  sülale ismi olarak kullanmışlar. Aynı şekilde 1869-1871 yılları arasında Rize’ye yerleştirilen Vanlı aileler de aynı yöntemi kullanmışlar. Van kökenli aileler de  Vanlıoğlu, Vanlıoğulları, Kakavanoğlu, Kakavanzâde gibi sülale isimleri almışlar.

Soyadı kanunu çıktıktan sonra  Van dışındaki bu aileler Van ile bağlantılı soyadı kullanmışlar. Rize nüfusuna kayıtlı Van kökenli soyadı taşıyan ailelilerin başında çoğunluğu halen İstanbul’da ikamet eden, armatör işiyle uğraşan   Van’dan kalkan, göç eden anlamına gelen Kalka-Van soyadı alan  Türkiye'nin en zengin ailelerinden Kalkavan ailesidir. 

Yeri gelmişken konumuzla ilgili bir hatırlatma yapmayı gerekli görüyorum;

Van kent hafızasının daha fazla akademik çalışmalara ihtiyacı bulunmaktadır.  Bunun için de başata Osmanlı döneminde, 1915 Rus ve Ermeni işgali sırasında ve sonrasında, Cumhuriyet döneminde çeşitli nedenlerle Van’dan göç etmiş ailelerin sayıları, göç ettikleri yerler, yerleştikleri il ve ilçelerdeki mevcut ekonomik, sosyal konumları ile  Van bağlantılı soyadı taşıyan ailelerin Van ile ilgili bağları ve yaşam hikâyeleri üzerine Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi sosyoloji, tarih bölümlerinin akademik araştırma yaparak  sonuçlarını   kaynak bir eser  olarak basmaları gerekir.

Konumuza devam edelim.

Van ile bağlantılı soyadı kullanan Van kökenli aileler Trabzon, Rize, Van ile sınırlı değil elbette.   Sakarya’dan Malatya’ya,  Kocaeli’nden Konya’ya, İstanbul’dan İzmir’e, Kayseri’den Çanakkale’ye ülkemizin dört bir yanında Van kökenli ailelerin olduğunu biliyoruz.  Bu ailelerin büyük çoğunluğu Van bağlantılı soyadı almakla yetinmemişler kurdukları ticari firmalarına ve iş yerlerine de Vanlılığı ön plana  alan  isimler vermişler.

Bugün ülkemizin dört bir tarafında Van ile bağlantılı soyadlarını her koşulda her yerde taşıyan on binlerce bizim tanımadığımız hemşerimiz, yüzlerce firma ve iş yeri vardır.

Onlardan  yalnızca birkaç örnek;

*  Malatya’da Yüksek Mimar Mehmet Vanlıoğlu, Ahmet Turan Vanlıoğlu ve Bayram  Vanlıoğlu tarafından aile şirketi olarak  kurulan 3. kuşak aile yöneticileri ile  Malatya’nın ve Türkiye'nin birçok ilinde, taahhüt alanında  sayısız modern yapı inşa eden Vanlıoğlu firması.

* İstanbul’da  Dost Beykoz internet haber sitesi yazarı Ekrem Vanlı,  Trabzon Of’lu kemençe sanatçısı Mustafa Vanlı, İstanbul Vaaz ve İrşat Vakfı kurucusu Cemal Vanlıoğlu.

* Bursa’da Beyaz Çorap lakaplı usta tiyatro sanatçısı, oyuncu Mehmet Vanlıoğlu.

*  İsmailağa Kur'an Kursu Genel Müdürü Muhammet Masum Vanlıoğlu, Osmanlı Arşivleri Daire Başkanı Oflu Abdullah Vanlıoğlu.

* Rize’de faaliyet gösteren Vanlıoğlu Otomotiv, Kocaeli Kağıtspor Milli  Judocu Hasan Vanlıoğlu.

* Samsun’da Vanlıoğlu AVM, Bursa’da  Vanlıoğlu Bebe Mobilya, İstanbul’da Kadın Hastalıkları ve Doğum, uzmanı Dr. Ömer Faruk Vanlıoğlu,

* İstanbul Burçak Eyüboğlu Batı Ataşehir İlkokulu ve Ortaokulu Müdürü Firuze Vanlıoğlu,

* Çanakkaleli TRT Özel Kalem Müdürü Muhammet Fatih Vanlıoğlu,

* Bolu’da berber Uğur Vanlıoğlu,

* Konya Meram’da dayanıksız tüketim malları toptancısı  Mustafa Vanlioglu, Futbolcu Ubeydullah Vanlıoğlu.

* Adapazarı’nda  Eğitim-Bir-Sen Tokat Kadın Kolları Başkanı Filiz Vanlıoğlu,

* Kırıkkale’de  Vanlıoğlu Market, İstanbul’da  Enerji Uzmanı Ayşe Vanlıoğlu,

* Isparta’da Kurtuluş Mahallesinde yer alan Vanlı Camii,

* Malatya’da  Dt. Şeniz Badıllı Vanlıoğlu .

* İstanbul’da  Vanlıoğlu İnşaat Gıda Bilgi İşlem Sağlık  Şirketi.

* İzmir Bayındır’da  Vanlıoğlu İnşaat  sahibi Haydar Vanlıoğlu.

* Isparta’da yaklaşık 2 milyona kız yurdu yaptıran hayırsever iş adamı Yavuz Vanlıoğlu.

* Elbistan’da Turgay Vanlıoğlu, Elbistan Turgay Vanlıoğlu,

* İstanbul Beylikdüzü’nde  Vanlıoğlu İnşaat Ayşe Vanlıoğlu.

*  Ankara’da  Avukat Nagehan Vanlıoğlu

* Antalya’da  Serhat Vanlıoğlu, 

* Almanya Berlin’nde  Op. Dr. Emine Vanlıoğlu

* İstanbul Kâğıthane’de Vanlıoğlu Gıda San. Tic. Ltd. Şti,

* Manisa  İzmir Caddesinde Vanlıoğlu Ticaret

*  İstanbul Beylikdüzü’nde,  modern konutlar ve iş yerleri üreten Kılıç Vanlıoğlu inşaat Firması,

* Kırıkkale’de  Vanlıoğlu Gıda İml.Ltd.Şti.

* Kocaeli’nde  Vanlıoğlu nakliyat firması,

* İstanbul Fatih’te Vanlıoğlu Uluslararası Nakliyat

* Konya’da  Orhan Vanlıoğlu,

* İstanbul Bakırköy’de Vankulu Sokak, Gebze’de  Vanlıoğlu Temizlik, Bakırköy’de Vankulu Parkı, İstanbul’da  Vaniköy Evleri ve  Vaniköy Cafe Restoran,

* Tokat Erbaadan.com Genel Koordinatörü Kemal Vanlı, Eskişehir’de Vanlıoğlu İnşaat Gıda Bilgi İşlem Sağlık Sanayi Ticaret Ltd. Şti.

* Sakarya Geyve’de Vanlıoğlu Doğalgaz İnşaat Yönetim Kurulu başkanı Adil Vanlıoğlu, Samsun’da Vanlıoğlu  Laminant Parke…

 Van kökenli soyadı taşıyan vatandaşlarımızın, firma ve iş yerlerinin sayısı tabi ki bunlarla sınırlı değil.  On binlerce vatandaşımız, firma ve iş yeri var.  Görüldüğü gibi  hiç kimse  Vanlı soyadını ve firma adını   değiştirme gereği duymamıştır. Aksine firmalar Van ile birlikte büyümüş, Van ile daha da güçlenmiş.

Türkiye’nin her köşesinde Vanlı olmanın ne denli güvenilir,  saygın ve karşılığı bulunan  bir marka olduğunu yukarıdaki örnekler en açık bir şekilde anlatmaktadır. Vanlılar Vanlı olmanın ayrıcalığını en son 2011 depremlerinde en güzel örnekleriyle yaşadı.  2011 Van depreminde tüm ülkemizin Van'a yardım için seferber olması bunun en güzel, en somut kanıtlarından yalnızca bir tanesidir.

Duyulan güven ve sevgi Vanlılar için bir şans olduğu kadar taşınması, kuşaklar boyu muhafaza edilmesi zor olan sorumluluk ve  yüktür. Bu güne kadar Vanlı kimliğini güven veren, olumlu bir şekilde ülkemiz hafızasına taşıyanlardan devraldığımız bayrağı yeni nesillerin de aynı özen ve özveri ile sonraki nesillere miras bırakması her Vanlının boyun borcu olmalıdır.  O nedenle Van’dan kaçmak için kimse bahane aramasın. Kimse itibarlı  her dönemde altın gibi değerli olan Van ve Vanlılık markasına leke sürmeye kalkmasın.

 

Yabancılar isimlerde neden 'Van' kullanılıyor?

Avrupa’nın Doğu ülkelerine açılan kapısı konumunda olan Van’ın bazı ülkelerle isim ve kültür yakınlığı var.  Mesela Fransızlar Vanlılar gibi yemeğin ardından sofrada peynir yerler.  İngiltere, Hollanda ve Almanya gibi ülkelerle de Van üzerinden kulağa hoş gelen, yakınlığımız var.

Hollandaca hakkında bilgi sahibi olan uzmanlar Hollandaca da geçen “Van” ve "der"  isminin den hali olduğunu belirtiyorlar. Ve diyorlar ki, Hollandalıların birçoğunun soyadı geldikleri, ait oldukları köy, kasaba, çiftlik, göl orman ismi taşır.

Eric van der Woodsen gibi ya da Rafael van der Vaart ya da daha meşhuru Vincent van Gogh gibi. Eğer den haline gelen isim bir özel isimse yani bir kasaba, köy gibi yerin ismiyse sadece "Van" olarak kullanılıyor. Eğer bu isim bir cins isimse çekilmiş "der" ekini alıyormuş.

Van kelimesi Almancada  von” bir yerden, bir şeyden” anlamına geliyormuş.

 “Van”  kelimesi Hollanda’da “den”, Almanca’da “ bir yerden” anlamında kullanılıyor olsa da Hollandalı ünlü ressam Vincent van Gogh’u,  İngilizce “Alternative spelling of panel” Türkçe yarı kapalı araç anlamına gelen ‘panelvan'  modelini,  Ajax ve Milan'nın yanında Hollanda milli takımında da oynayan futbolcu ve teknik direktör Marcel "Marco" van Basten’i Vanlılar olarak kendimize yakın hissediyoruz.  Demem şudur; Van markasının değeri Van ve  Türkiye ile sınırlı değil.

Yazarın Diğer Yazıları