Niyazi Budak: Esnaflar mahkemelik oldu

Burhan Ergin

Tüm dünyayı etkisi altına alan, aylardır iş yapamayan lokanta, restoran, kantin, kafe, kıraathane, kahvehane ve pastaneler kira, vergi, SGK ve faturalarını düzenli ödeyemiyor. Ramazan ayının gelmesiyle daha çok sıkıntı yaşayan esnaf sorunlarının çözümü için kara kara düşünüyor.  

“Esnafımız bitme noktasına geldi”

Van Kahveciler, Kıraathaneciler ve İnternetçiler Odası Başkanı Niyazi Budak, esnafların koronavirüs salgını başladıktan sonra doğru düzgün iş yapamadığını belirterek, “Bildiğiniz üzere, ülkemizde ve dünyada yaşanan covid-19 salgını nedeniyle Hükümetimizce alınan tedbirler doğrultusunda, kahvehane, kıraathane,  kafe, kafeterya, çay bahçesi, internet kafeler, playstation oyun salonları, gece kulüpleri, düğün salonları, organizasyoncular, luna parklar vb. işyerlerimizin faaliyetleri geçici olarak durdurulmuş, 2 Mart 2021 tarihinde Cumhurbaşkanımız tarafından açıklanan yeni tedbirler esnafımızın yarasına merhem olamamıştır. Kahveci esnafımız sadece esnafa çay satarak, geçimini sağlayamaz. Ramazan ayının gelmesiyle saat 19:00’da başlayan kısıtlamadan dolayı yeme içme sektörünün tamamen kapanması esnafımızı bitirme noktasına getirdi” dedi.

“Çözüm odaklı adım atılmalı”

Koronavirüs salgınının esnaflara büyük zarar verdiğini söyleyen Budak, “Koronavirüs salgınının başladığı Mart 2020'den bu yana odamıza bağlı esnafımızın büyük bir kısmı kapatmak zorunda kaldı. Uzun süre kapalı kalan işyerlerimiz çok büyük zorluklar içerisindedir. 16 Mart 2020 tarihinde kapatılan ve bugüne kadar hiç açılmayan okey salonlarımızın mağduriyetlerinin giderilmesi ve bir an önce açılması ve bu esnaflarımızın 13 aydır zarar, ziyanlarının karşılanmasını istiyoruz. Odamız bünyesinde bulunan esnaflarımız kahvehane, kıraathane, internet salonu,  playstation salonları, halı sahalar, tiyatro, sinema, gösteri merkezi, konser salonu, nişan/düğün salonu, çalgılı/müzikli kafe, içecek ağırlıklı kafe, kafeterya, kır bahçesi, , her türlü oyun salonları (atari, playstation okey salonları vb.), her türlü kapalı çocuk oyun alanları, çay bahçesi, lunapark, yüzme havuzu, masaj salonu, SPA ve spor merkezleri işletmecilerimiz ekonomik zorluklar yaşamaktadır. Esnaflar salgından dolayı vergi, SGK, stopaj, kira, doğalgaz, elektrik, su vb. ödemelerini yapamıyor. Hükümetin bir an evvel çözüm odaklı bir adım atması gerekiyor” diye konuştu.

“Esnaflar mahkemelik oldu”

Geçim sıkıntısı yaşayan esnafların kirasını ödeyemediği için mahkemelik olduğunu belirten Budak, “Esnafın tamamının gelir kaybına uğradığını ve resmi borçlar altında kaldığını vurgulayan başkan Budak,  "İnsan sağlığı konusunda Hükümetimizin almış olduğu tüm tedbirleri saygıyla karşıladığımızı da açıkça belirtmek isteriz. Kahvehanelerimiz yaklaşık 500 yıllık bir kültürden gelmektedir. Vatandaşlarımız stres atmak, arkadaşlarıyla beraber hoşça zaman geçirmek için okey, tavla, oyun kağıdı vb. oyun oynamak için işyerlerimize gelmektedir.  Normalleşme adımları kapsamında 2 Mart 2021 tarihi itibariyle yeniden açılan kahvehanelerimizde oyun oynatılmaması nedeniyle müşterilerimiz işyerlerimize gelmemekte bu nedenle açılan kahvehanelerimizde esnafımız günlük masraflarını dahi karşılayamamaktadır. Şüphesiz bu sektörden vatandaşlarımızın belirli bir kısmına iş imkanı sağlamasıyla birlikte, sosyal, ekonomik ve maddi olarak Devletimize bir nebze de olsa katkı sağladığı gibi,  tedarik zincirleriyle diğer esnaflarımıza gelir olanağı sağladığı açıkça ortadadır. Geçim sıkıntısı çeken esnafımız maalesef dükkanlarına tamamen kilit vurma  noktasına gelmiştir. Türkiye genelinde 100 binden fazla esnafımız sadece günlük kazancıyla yaşamını idame ettirmekte, yanında çalışanlarının ücretlerini de günlük yevmiye olarak ödemektedir. Mevcut koşullar altında esnafımız bu haliyle işçisinin yevmiyesini dahi ödeyememektedir. Öte yandan pandemi öncesi ve sonrası esnaflarımızın Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifleri ve bankalardan kullanılan krediyle biriken SGK, Bağ-kur, vergi ve stopaj borçlarını ödeyememiştir. Ayrıca yüzde 80 oranında kiracı olan esnaflarımızın gelirlerinin yetersiz olması nedeniyle birçoğu birikmiş kiralarının ödenmemesinden dolayı mal sahipleri ile sıkıntı yaşayarak mahkemelik olmuştur. Zaten zor durumda olan esnafımızın acil desteğe ihtiyacı vardır. Devlet yetkililerimizden ve milletvekillerimizden bu konuları acil olarak TBMM'de görüşmelerini talep ediyoruz. Gelir kaybı desteği ve SGK yardımının en az 6 ay daha uzatılmasını istiyoruz. BAĞKUR primi desteği de sürmelidir" ifadelerini kullandı.

Budak esnafların taleplerini açıkladı

Budak talepleri şöyle sıraladı; “16 Mart 2020 tarihinde kapatılan ve bugüne kadar hiç açılmayan okey salonlarımızın mağduriyetlerinin giderilmesi ve bir an önce serbest bırakılması açılması ve bu esnaflarımızın 13 aydır zarar, ziyanlarının karşılanması.

Kredi sicilinin bozuk olması nedeniyle kredi kullanamayan esnafımızın mağduriyetlerinin giderilmesi.

Pandemiden etkilenen esnafımıza yapılan hibe ve kira yardımı desteklerinin kahvehanelerde oyun oynatılması serbest kalana kadar uzatılması.

Gelir kaybı desteğinin ise en az 6 ay daha devam etmesini. Hibe ve kira yardımını alamayan kahveci esnafımızın mağduriyetlerinin giderilmesi.

Pandemi nedeniyle futbol maç yayını için Digitürk’e abone olup, maç yayınlarını izlettiremeyen esnaflarımızın zararlarının telafi edilmesi.

Ramazan ayında kahvehanelerimizde, lokantalarda olduğu gibi içeriye müşteri alınmadan tost, sandviç, çay, kahve, meşrubat vb. paket servisi yapılmasının sağlanması.

Esnafımızın pandemi döneminde  ödemekle yükümlü olduğu SGK primleri ve vergilerin  devletimizce karşılanması.

Geçim sıkıntısı çeken esnaflarımıza Ramazan ayında en az 5.000 TL maddi yardım yapılması.

TESKOMB aracılığı ile esnafımıza 1 yıl ödemesiz, ve faizsiz kredi verilmesi.

7256 sayılı Kanunla yapılandırılmış olan vergi, SGK vb. borçlarının en az 6 ay süreyle uzatılması ve borç kapsama dönemi süresinin pandemi koşulları nedeniyle yeniden revize edilmesi.

16 Mart 2020 tarihinde kapatılan ve bugüne kadar hiç açılmayan nargile kafelerin TAPDK tarafından verilen nargilelik tütün sunum belgesi süresinin işyerleri açılana kadar ertelenmesi, 2020 yılında esnafımızca ruhsat yenileme için ödenen 4.590 TL harç tutarının işyeri açılması ile birlikte ödenmeden ruhsat haklarının devam ettirilmesi.”