Referandum sonucu ne diyor bize?

GİRİŞ Seçim bitti ancak tartışması ve etkileri daha epey sürecek gibi. Çünkü herşeyden önce bu referandum OHAL ortamında yapıldı. Böyle önemli bir değişikliğin OHAL ortamında yapılmasının uygun olmayacağını daha önce bir vesileyle başbakan da dile getirmişti. Ama her ne olduysa daha sonra hızla OHAL ortamında refrenduma gidildi.

GİRİŞ

Seçim bitti ancak tartışması ve etkileri daha epey sürecek gibi. Çünkü herşeyden önce bu referandum OHAL ortamında yapıldı. Böyle önemli bir değişikliğin OHAL ortamında yapılmasının uygun olmayacağını daha önce bir vesileyle başbakan da dile getirmişti. Ama her ne olduysa daha sonra hızla OHAL ortamında refrenduma gidildi. Ayrıca, seçimin eşit ve uluslararsı satandartlara uygun olmayan koşullarda yapıldığı AGİT Gözlemciler Heyeti tarafından da dile getirildi. Uluslararsı göz ve kanaat bakımından bu da hiç kuşkusuz çok önemli. Siz bu görüşü yok saysanız bile dünya yok saymayacaktır. Kaldı ki medya, para, bürokrasi ve devlet olanaklarının  bu seçimde kullanılması zaten bilinen bir gerçek. Kimi yerde ise baskıların oldu, bunların doğurduğu sakınca ve sıkıntılar oluştu. Bütün bunların yanısıra, üstüne üstlük bir de Yüksek Seçim Kurulu'nun seçim sırasında aldığı karar hem seçimlere gölge düşürdü hemde bu tablo "siyasi meşruiyet" tartışmalarını beraberinde getirdi. Bu kısa girişten sonra durumu genel açıdan, partiler açısından, dış dünya ve iç kamuoyu (ve ekonomi) açısından kısca ve madde madde değerlendirmeye çalışalım..

 

GENEL DURUM BAKIMINDAN

1. Bu referandumda toplum ortadan ikiye bölündü. Bu görüntü yeryer pratiğe de yansıdı. Anayasa gibi önemli bir konuda böyle bir kamplaşmanın olması demokrasi açısından iyi olmadı..

 

2. Hala tartışmalı olmakla birlikte; çok az bir farkla (51,4)"evet" çıktı.. Bu sonuç geçerli sayılsa bile, hukuki açıdan değilse bile siyasi açıdan bir meşruiyet sorunu ortaya çıkardı. Çünkü anayasalar toplumların temel uzlaşı metinleridir. Bu uzlaşma sağlanmazsarıza üretmek zor olur.Yapılan sıradan bir değişiklik değil, anayasa değişikliği ve üstelik sistemi kökten değiştiren bir değişiklik. Toplumun yarısının karşı olduğu bir anayasa ülkeyi nasıl kapsayacak ve nasıl rıza üretecek?

 

3. Seçim sonuçları,bu değişikliği getiren partiler tarafından bile tam desteklenmediğini gösteriyor. Nitekim son seçimde, AKP 49, MHP 13, BBP 0,8 HÜDAPAR ve diğerleriyle birlikte nerdeyse 70'e varan bir oy potansiyeli sözkonusu iken, ancak 51.4 gibi bir oy oranında kalması bunu göstermiyor mu?  Bunun hiç mi önemi yok?Değişikliği savunan partilerin bile oyları neden gelmedi? Bu noktanın altı hasasiyetle çizilmelidır. Nitekim MHP'nin dörte üçü, AKP'nin ise beşte biri bu değişikliğe mesafeli yaklaşıp oy vermediği, araştırmacılar tarafından ortaya konulmuş durumda.Bir sivil siyasi ortamda toplumun yarısının hayır dediği bir anayasa değişikliğinin toplumun tümüne güle eğlene nasıl uygulanacak? Bu soru ortada duruyor.

 

4. Referandumun yüksek katılımla gerçekleşmiş olması hiç kuşkusuz demokrasi ve siyasi katılım açısından dikkate değer bir durum. Ne ki bu oranın yurda dağılımı istikrarlı değil. Batı bölgelerinde (özellikle büyük kıyı kentlerinde)  katılım oranı 90'ları bulurken doğuda bu oranın75'lere kadar düştü; bunun nedeni sorgulanmalı?

 

5. Yukarda belirtildiği gibi bu anayasa değişikliğinin OHAL ortamında gerçekleştirilmiş olması bir başka tartışmanın konusu olmaya devam edecektir.

 

6. HDP'nin eşbaşkanlarının ve on milletvekilinin, yüzlerce partili ve belediye başkanlarının içerideolduğu bir süreçte referanduma gidildi. BDP'li belediyelerin tümüne kayyum atanmış durumda. Belediye başkanları ve meclis üyeleri tutuklu. Bu durum hiç yokmuş gibi davranıldı. O gün bütün bunlara ses çıkarmayanların bugün Kürt oylarının hesabını sormaları ne kadar ahlaki?

 

7. Kaldı ki böyle bir ortamda bile devlet bütün gücü ve olanakları oranında evete  çalıştı. Bütün bunlara rağmen istenilen sonuç elde edilemedi. Bu hiç mi önemli değil? Biz yaptık oldu bitti gitti denilerek geçiştirecek bir durum mu bu? Gerçeklere gözünü kapatan sadece kendine dünyayı gece yapar; gerçek ise orada durmaya devam eder.

 

YAZININ DEVAMINI OKUMAK İÇİN TIKLAYINIZ

Bakmadan Geçme