Diyabet hastalığı,endojen insülin salgısının tam veya kısmen salgılanamaması sonucu oluşan hiperglisemi ile karekterizekarbonhidrat,protein ve yağ metabolizmasının bozulduğu kronik bir hastalıktır.
Diyabetin Sınıflandırılması;
A-Klinik sınıflama: a)Primer diyabet; 1-tip 1 diyabet(insüline bağımlı diyabet) 2- Tip 2 diyabet(insüline bağımlı olmayan diyabet). 3-Malnutrisyon diyabeti 4-Gestasyonel diyebet 5-Diğerleri. b) Glükoz Tolerans Bozukluğu (IGT)
B-İstatistiksel risk grupları: 1- Mody;gençlerde görülen otozomal dominant geçişli insüline bağımlı olmayan diyabettir. 2- J Tipi Diyabet; Uzak doğuda daha çok görülen bu diyabet,beslenme ile ilgili pankreasta kalsifikasyon ve organik bozuklukla seyreden diyabettir.
İnsülinin Görevi Nedir; İnsülin glikozun hücre içine girmesini ve hücrede kullanılmasını sağlar aynı zaman da insülin kan glikoz konsantrasyonunu ayarlar. Kana fazla glikoz girerse hiperglisemi, kana az glikoz girerse hipoglisemi oluşur. İnsülin ayrıca aminoasitlerin de hücre içine girmesini sağlayarak kas kaybının oluşumunu ve negatif azot dengesinin olmasını engeller.
DİYABETİN TANI KRİTERLERİ ( WHO) :
-Post prandial plazma glikozunun 200 mg/dl'den fazla olması
-Açlık kan glikozunun 126 mg/dl'den fazla olması
-Oral glikoz tolerans testi (OGTT) sırasında 2.saatteki kan glikozunun 200 mg/dl ' den fazla olması.
TİP 1 DİYABETİN KLİNİK BULGULARI:
Glikozüri,poliürü,polifaji,polidipsi,kilokaybı,bulanıkgörme,sıkenfeksiyonlar,yorgunluk ve halsizlik.
DİYABETİN TAKBİNDE KULLANILAN TANI TESTLERİ:
1-HbA1c (glikozillenmiş hemoglobin) ; 4-6.5 normal düzeyidir. 2-3 aylık glisemik kontrolü gösterir. Diyabet hastaların HbA1c düzeyleri 6 'nın üstündedir.
2- İdrarda glikoz ölçümü; bir günlük toplam idrarla birlikte 40-70 mg glikoz atımı normaldir.
3- Kan glikoz ölçümü
DİYABETLİLERİN KULLANDIKLARI İNSÜLİN
1-Kristalize insülin; her öğünden 30 dk önce kristalize insülin yapılmalıdır. Kristalize insülini kullanan hastalar günde 4 öğün beslenmelidirler. Sabah , öğle, akşam ve gece öğünlerinde alınacak enerji eşit miktarda olmalıdır. Yani 2000kkal/gün enerji alan biri bir öğünde 500kkal enerji almalıdır. Toplam enerjinin 12-15'i proteinlerden , 50-60'ı karbonhidratlardan, 25-30'u yağlardan gelmelidir.
2-Kristalize + NPH (MİXTARD) : Günlük toplam enerji 6 öğüne dağılacak şekilde alınmalıdır. Enerjin 25 'i sabah, 25'İ öğle , 25' akşam öğünlerinden sağlanmalıdır. Kalan 25 enerji ise 3 ara öğüne eşit dağıtılarak alınmalıdır. Öğünler arasında 2.5-3 saatlik zaman farkı olmalıdır. Ara öğünler hastanın kan şekeri düzeyinin kontrolü açısından oldukça önemlidir bu yüzden ara öğünlerde karbonhidrattan ve proteinden besinler tüketilmelidir.
