Van'ın Vergi Sorunu TBMM'ye Taşındı
Köşe yazarımız Yeminli Mali Müşavir İlhan Güneri tarafından hazırlanan gazetemiz tarafından yapılan haberlerle gündeme taşınan 2011 depremleri öncesi vergi borçlarının terkini ile ilgili yasa tasarısı teklifi HDP Milletvekilleri tarafından TBMM gündemine taşındı.
Cengiz SİYAHTAŞ
Van esnafının deprem sonrası sabırsızlıkla beklediği, çözümü için gazetemizin haber ve köşe yazılarıyla gündeme taşıdığı vergi terkini konusu önemli bir aşama kaydederek TBMM gündeminde taşınıyor.
Halkın Demokrasi Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Adil Zozan gazetemize yaptığı açıklamada önergenin Plan Bütçe Komisyonu’na eklenmesi için ek önerge olarak sunulduğunu, Maliye Bakanlığı tarafından konunun incelendiğini, komisyon veya Meclis Genel Kurulu’nda Van’ı rahata kavuşturacak bu düzenlenmenin kanunlaşması için elinden geleni yapacaklarını söyledi
Köşe yazarımız İlhan Güneri’nin gündeme getirdiği yasa teklifi ve konuyla ilgili haberlerimizi inceleyerek ilgi gösteren HDP Hakkari Milletvekili Adil Zozani ve Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan Ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı’na sundukları önergede Vergi Usul Kanunu’na bazı maddelerin eklenerek Van depreminde mağdur olanların vergi borçlarının affedilmesi yönünde değişiklik yapılması istemiyle önergelerinin Torba Yasa’ya eklenmesini istediler.
HDP Şırnak ve Hakkari Milletvekilleri Adil Zozani ile Hasip Kaplan hazırladıkları yasa teklifinde “ Görüşülmekte olan 1/ 931 esas sayılı kanun tasarısının çerçeve 72 inci maddesinden sonara gelmek üzere aşağıdaki maddenin eklenmesini ve diğer maddelerin buna göre teselsül ettirilmesi” istendi.
HDP Milletvekillerinin Van’ın sorununu çözmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan Ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı’na hazırlayarak sundukları gerekçeli yasa teklifinde. 23.10.2011 ve 09.11.2011 tarihlerinde Van’da meydana gelen depremlerde yaşanan mağduriyetiler sonucunda esnafın mal ve hizmet satımında olsun, satılan mal ve hizmetin bedelinin tahsilinde olsun ciddi sıkıntı yaşandığı vurgulandı. Teklifte depremin yaralarının sarıldığı 2011-2012 ve 2013 yılları için yapılacak vergi incelemesi vatandaş ile devlet arasında yeni nizalara neden olacağından, böyle bir matrah artırımı ile ilin ekonomik olarak rahatlatılması amaçlandığı ifade edildi.
VAN’I YAKINDAN İLGİLENDİREN YASA TEKLİFİ
Madde – 73: 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na
|
(1) 23.10.2011 ve 09.11.2011 tarihlerinde meydana gelen depremlerden zarar gören illerde, bu tarihlerden önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak tahakkuk etmiş ve vadesi geldiği halde ödenmemiş veya bu tarihlerden önceki dönemlere ait olup deprem tarihi itibariyle vadesi geçmemiş olan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergilerle bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı, fon payı ve vergi cezaları ile 2011-2012 ve 2013 vergilendirme dönemine ilişkin diğer tüm vergiler için bu madde hükmü uygulanır. (2) 23.10.2011 ve 09.11.2011 tarihlerinde meydana gelen depremlerde bölgede ikamet eden vergi mükelleflerinden mal varlığının asgari % 5’ini kaybettiğini belgeleyen mükellefler ile mal varlığı bulunmadığını belgeleyen mükelleflerin (zati ihtiyaç için kullanılan bir adet konut mal varlığı içinde sayılmaz) deprem öncesi tüm vergi borçları terkin edilir. (3) 23.10.2011 ve 09.11.2011 tarihlerinde meydana gelen depremlerden sonra faaliyetine devam eden mükelleflerden, Mal varlığının % 5’ini kaybettiğini belgeleyen mükellefler ile yıllık cirosu 1.500.000,00 TL’nin altında kalan mükelleflerin; mücbir sebep halinin ilanından 31.12.2013 dönemine ait tahakkuk eden tüm vergi borçları terkin edilir. Cirosu 1.500.000,00 bin TL’nin üstünde olup ancak 2. Maddede belirtildiği gibi mal varlığının bulunmadığını belgeleyen mükelleflerinde tüm vergi borçları terkin edilir. a) Mal varlığının belirlenmesine ilişkin olarak mükellefin 31.12.2013 tarihindeki durumu esas alınır. b) Cirodan kasıt; mükelleflerin gelir tablolarındaki Net Satış Hasılatı’dır. Yıllara Yaygın İnşaat yapan firmalarda ilgili yıllarda elde edilen hasılat Ciroya eklenir. (4) a) Terkin işlemi vergi dairelerince sonuçlandırılır. Maliye Bakanlığı terkin işlemlerine ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve terkin işlemleri için mükelleflere başvuru süresi tespit etmeye yetkilidir. b) Bu Kanuna göre terkin edilecek amme alacaklarına normal vade tarihlerinden terkin tarihine kadar geçen süre için gecikme faizi ve gecikme zammı uygulanmaz. c) Terkin kapsamına girmekle beraber bu Kanunun yayımı tarihinden önce tahsil edilen amme alacakları ret ve iade edilmez. (5) Bu Kanun hükümlerinden yararlanmak için belirlenen süre içerisinde başvuruda bulunmayanlar bu Kanun hükümlerinden faydalanamazlar. (6) Varlıktaki kayıp oranının tespitinde, mükelleflerin beyanları dikkate alınır. Bu beyana ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir. |
(7) Mücbir Sebep halinin ilan edildiği 23.10.2011 tarihinden 31.12.2013 tarihine kadar sürede mücbir sebep halinde faydalanan mükellefler ilgili dönem gelir, kurumlar ve Katma Değer Vergisi matrahlarını % 10 oranında artırarak beyan eder ve tahakkuk eden vergiyi süresinde öderlerse 2011, 2012 ve 2013 yılları için haklarında vergi incelemesi yapılarak ilave matrah takdir edilemez. Maliye Bakanlığı matrah artırımı ile ilgili usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(8)
a) 01.01.2014 tarihinden itibaren tahakkuk eden vergi borçları için Mücbir Sebep Hali hükümleri uygulanır.
b) Mücbir sebep hali 30.09.2014 tarihinde sona erer.
c) Mücbir sebep hali nedeni ile verilemeyen beyanname ve bildirimler mücbir sebep halinin sona ermesinden itibaren 3 ay içinde verilir. Bu beyanname ve bildirimlerinin verilmesini ilişkin esasları (beyanların birleştirilmesi vs) belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.
GEREKÇE: Van ilinde 23.10.2011 ve 09.11.2011 tarihlerinde meydana gelen depremler sonucunda nüfusun önemli bir bölümü kışı şehir dışında geçirmiş, dolayısıyla esnaf bütün bir kış boyunca iş yapamamıştır. Yine deprem sonucunda küçük esnaf mal ve hizmet satımında olsun, satılan mal ve hizmetin bedelinin tahsilinde olsun ciddi sıkıntı yaşamaktadır. Ayrıca ilan edilen mücbir sebep hali nedeni ile esnaf üç yıldır vergilerini ödememektedir. Mücbir sebep halinin sona ermesinden sonra esnaf ciddi bir vergi borcu ile karşı karşıya kalacaktır. Bu durum Van’da ticaretin tıkanmasına esnafın iş yapamamasına da neden olacaktır.
Ayrıca Sakarya depreminden sonra çok doğru ve yerinde bir kararla 4731 sayılı kanun marifeti ile Sakarya’da bulunan esnafın bir kısım vergi borcu silinmiştir. Ülkemizde uygulama birliğinin sağlanması ve Sakarya ilinden daha düşük milli gelire sahip Van ilinin de böyle bir açılıma ihtiyacı vardır.
Sağlıklı bir ticari işleyişin olmadığı 2011-2012 ve 2013 yıllarında mükellefler mücbir sebep halinin de varlığı nedeni ile defter ve belgelerine gerekli özeni gösterememişlerdir. Bu nedenle depremin yaralarının sarıldığı yıllar olan 2011-2012 ve 2013 yılları için yapılacak vergi incelemesi vatandaş ile devlet arasında yeni nizalara neden olacağından, böyle bir matrah artırımı ile ilin ekonomik olarak rahatlatılması amaçlanmıştır.
Mücbir sebep halinin daha fazla devam etmesi artık ilin ticaretine engel olmaktadır. Bu nedenle 30 Eylül 2014 itibariyle mücbir sebep halinin kaldırılması ve bugüne kadar ertelenen vergi ödevlerinin birleştirilerek yerine getirilmesi için Maliye Bakanlığına yetki verilmesi gerektiği düşünülmüştür.
