Türkiye genelinde oda ve borsa seçimleri tamamlandı. Şimdi 1 Ağustos'ta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) seçimi var. TOBB'un kurmayları seçilecek. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun TOBB Başkanlığını kazanmasına kesin gözüyle bakılıyor. Şimdilik başka aday da yok. Olsa da kazanamaz. TOBB'da ağırlığı olan güçlü odalar Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün hemşehrisi Hisarcıklıoğlu'na desteklerini bir bir açıklıyorlar. Başbakan Erdoğan'ın Rifat Hisarcıklıoğlu'na karşı aday çıkarması ise tahmin edilmiyor. Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO ) Başkanı Necdet Takva seçim öncesi TOBB meclisine girmeyi hedef olarak açıklamıştı. Yoğun kulis, çalışma ve destek gerektiren bu hedefe ulaşılması Van açısından çok önemli bir başarı olur. Hedef güzel ve doğru lakin kurtlar sofrasından pay almak çok kolay değil.
TOBB'da seçim çalışmaları sürerken bazı oda ve borsa başkanları, hükümete yakın yazarlar, iş adamları, ekonomi çevreleri TOBB yasasının değiştirilmesini çeşitli platformlarda dile getiriyorlar. Bu çevrelerin yaptığı açıklamaların, önerilerin, eleştirilerin hükümetten bağımsız yapıldığına inanmak çok zor. Hükümette bu değişime kanımca sıcak bakıyor, hatta kendi çalışmasını yapıyor. Seslendir, iste, bekle gör stratejisi yürütülüyor.
Yasayı hayata geçirmek için odalara yönelik eleştiriler, gerekçeler ise yığınla. Bu eleştirilerin TOBB genel kuruluna az bir zaman kala sık sık gündeme getirilmesinin bir anlamı, hedefi var. Deniliyor ki; Odalara zorunluluk üyeliği doğru değil, odaları değer üretmeden üyelerden ödeme tahsil ediyor, odalar üyelerinin sırtından zengin oldu, odalar katı bürokratik yapıya büründü, ekonomik durumu iyi olmayan üyeler kendi odaları tarafından icraya veriliyor. Doğru.
Oda yasasının sakat mantığının somut örneğini Van'da yaşadık. Deprem sonrası Türkiye'nin Van'a yardıma koştuğu bir dönemde Van TSO ekonomik olarak çöken üyesinden itirazlara rağmen gereksiz belgeler için ayrı bir bedel tahsil etti. Van esnafının bu yöndeki haklı şikâyetlerini, tepkisini haberlerimizde ve köşemde dile getirmiştim. Ama değişen bir şey olmadı.
Mevcut yasaya göre şirketler oda ve borsalara isteseler de istemeseler de üye olmak zorundalar. Ben üye olmam deme hakkınız yoktur. Ticaret ve sanayi odalarına üye olmalarının getirdiği mali yük var. Oda kayıt ücreti, genel kurul bedeli, yıllık aidat, faaliyet belgesi, şube açılışı, adres değişikliği, hisse devri, yıllık aidat ve matbu evrak bedeli ve bu gibi değişken ödemeler var.
Sivil bürokrasinin kalesi TOBB yasasının er geç değişeceğini düşünüyorum. Hatta hazırlıkların yapıldığına inanıyorum. Çünkü şikayetçi olanların başında halen oda başkanlığı, meclis başkanlığı, yönetim kurulu üyeliği yapanlar geliyor. Anlayacağınız odaları yönetenlerde odalara zorunlu üyeliğin, gereksiz evrakların, para tahsilâtının kalkmasını istiyor.
Yasa değişecek, odalara yeni düzenleme ve görünüm gelecek.
