İMAR PLANI TARİHİ ADIMDIR

İlhan Siyahtaş/ Vansesi Özel 
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürü Mehmet Ali Kahraman Van belediyesi ile birlikte hazırladıkları yeni imar planının detaylarını gazetemize anlattı. Yazı İşleri Müdürümüz İkram Kali'nin planla ilgili sorularını cevaplandıran Kahraman, planla Van'ın çok büyük bir fırsat yakaladığını, yeni imar planıyla birlikte Van'ın düzenli modern, yaşanılır, yeşil bir kent haline geleceğini söyledi.
Şehir merkezinden kaç kurum taşınacak? 
Kahraman:  Yirmiyi aşkın kurum taşınacak. Yoğunluk dağılacak. Van yeşil ferah bir kent olacaktır. Kurumlar genelde Edremit tarafına taşınacak. Yerleri tahsisi edildi. DSİ 17.  Bölge Müdürlüğü'nün bulunduğu alana kent parkı, müze yapılacak. Karayollarının yerine İl Emniyet Müdürlüğü,  Emniyetin boşalttığı yere İl Müftülüğü,  Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü'nün İskele Caddesinde bulunduğu yere Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'nün taşınacak. Mevcut stadyum yıkılarak yerine çok büyük bir camii, büyük bir park, büyük şehir meydan ve valilik binası yapılacak. Atatürk Şehir Stadyumunun Bostaniçi çevre yolu üzerinde, şehirlerarası terminal yanında yeniden yapılacaktır. Edremit'ten Kalecik'e kadar uzanan alanda küçük çaplı spor alanları yapılacaktır. İpekyolu üzerinde alışveriş merkezi, otel gibi ticari binalara yapılabilecek.  Askeri alanlar birçoğu Edremit'te büyük alanda toplanacak. Jandarma Alay Komutanlığı ve diğer küçük askeri birimler de Asayiş Kolordu Komutanlığının boşalttığı Hacıbekir Kışlası'na taşınacak. Boşalan yerlerin büyük bir kısmına yine park ve yeşil alan olarak değerlendirilecek. İhtiyaç olması halinde okul, sağlık ve kamu kurumları içinde değerlendirilecek.

Hastane yerleri nasıl değerlendirilecek?
Kahraman: Yıkılan YYÜ Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nin bulunduğu alan daha önce tamamen yeşil alan olmuştu. Rektör bey bu alana prestijli bir kongre ve eğitim merkezi yapacaklarını belirterek bu amaçla için yer istedi.  Yeşil alanın bir kısmını bu amaçla yapıya açtık.  Eski Devlet Hastanesi yerinde kültür parkı ve etkinlik alanı yapacağız. Bir bölümünde de Ağız ve Diş Sağlığı ile 112 Acil Servis için yer tahsisi yaptık. Atatürk Lisesi'nin yerini aynı şekilde eğitime alanı olarak ayrıldı. Orada yeniden lise yapılacak.
İtirazlar plana zarar verdi mi?
Kahraman:
Yapılan hiçbir itiraz yeni plana bir zarar vermemiştir, vermezde. Bu planın kesiştiği noktalar kesinleşmiş olarak yürürlüğe girecektir. Bundan sonra olacak itirazlar parsel bazına indi, sadece orada değişiklik yapılacak, geri kalan kısımda hiçbir değişiklik olmayacak. Dolayısıyla belirli bir noktadan sonra bu itirazları bitireceğiz. Arzu eden vatandaşlarımız hukuka başvurabilirler.
Planı üzerindeki spekülasyonları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kahraman: Bunu defalarca söyledik ve vatandaşımızı uyardık, yinede uyarmak istiyoruz, hiçbir şekilde aracılara para kaptırmayın. Şüpheleri varsa yasal yollarla başvursunlar. Biz kimden talep gelirse gelsin herkese eşit şekilde davranıyoruz. Kanunen eğer bu itiraz düzeltilebiliyorsa zaten biz düzeltiyoruz, eğer yapılamıyorsa zaten yapacak bir şey yoktur. Van'daki bütün itirazları değerlendirmek için çaba sarf ediyor, vatandaşı fazla mağdur etmemeye çalışıyoruz. Parasal durumlar varsa vatandaşlarımızdan suç duyurusunda bulunmasını istiyoruz
Planı hazırlayan firmanın sözleşmesini neden feshettiniz?
Kahraman:
  Van'ın imar planını hazırlayan firmayla hem yetersiz olduğu için hem de bu tür dedikodulara mahal verdiği için aralık ayında ilişiğimizi kestik.  Onlarla artık çalışmıyoruz. Biliyorsunuz bu konuda bir ara spekülasyonlar çıktı ve el altından plan dağıtıldı. Bu sızmalar olduktan sonra firmayla yaptığımız sözleşmemizi fesh ederek imar planını tamamen bakanlık bünyesine aldık.  Bakanlığımız imar planını devraldıktan sonra düzelmeler ve vatandaşlardan gelen itirazlar azaldı.
Daha iyi imar plan hazırlanabilir miydi?
Kahraman:
Şimdi depremi yaşamış bil il olarak düşündüğümüz zaman bu kadar kısa sürede hazırlanan bir plan müthiş bir başarıdır.  Çünkü 15 bin hektarı normal bir belediye bile, örneğin Ankara Büyükşehir Belediyesi bile benzer planı 3-4 seneden önce bitiremez. Planın altında arazi sorunu var, kadastro meselesi var, mülkiyet meselesi var, jeoloji etütler yok, hali hazır harita yok bunların hepsini Van için biz yaptırdık. Bu kadar büyük alan üzerine plan geldi.  Elbette çok daha iyi planlar yapılabilirdi ama Van'da zaten eskiden beri iyi bir plan yoktu ki. Yani eski plan yok denecek düzeydi.  Yeni imar planı uygulanabilirse Van için tarihi bir adım ve gelişme olacaktır.
Plandan sonra hangi aşama başlayacak?
Kahraman:
Bundan sonra plan uygulanmasına geçilecek. En önemlisi ve 18. madde uygulanacak, parseller ayrılacak, parsellerden gerekli yasal kesintiler yapılacak. Parseller daha düzenli hale gelecek, yollar açılacak, okul alanları, meydanla, parklar oluşturulacak. Bunlar bitirildikten sonra esas Van'ın modern güzel görüntüsü o zaman ortaya çıkacaktır. 
Uygulamayı Büyükşehir Belediyesi mi yapacak?
Kahraman:
Evet, bunun uygulamasını Büyükşehir Belediyesi yapacak. Eğer zafiyet gösterir ve biz yapamıyoruz derse Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak yardımcı olur ve uygulamayı biz yaparız. Bakanlığımızın bu konuda ekipleri çok başarılıdır. Bakanlık olarak her türlü desteği Van Belediyesine vereceğiz, teknik destek de buna dâhildir. Bunun yanı sıra Van Büyükşehir Belediyesine Büyükşehir Kanununu, planlamayı, imar uygulamasını öğreteceğiz yani ortak bir çalışma üreteceğiz. Bu konuda belediye samimi ve isteklidir. Belediye ile çok iyi bir diyalogumuz var. Ortak çabamız daha yaşanılabilir daha modern bir Van içindir. Her konuda Van'ın yanında olacağız.
Yüzde 30 inşaat alanının artırılması talebine nasıl bakıyorsunuz?
Kahraman: Taban alanı 100 metre kare olan bir yerin ancak yüzde 30'una inşaat alanı yapılabilir. Van'ın merkezi zaten sıkışmış durumda bizde bunu yüzde otuz yaptığımız zaman etraf biraz daha genişleyecektir. Belki bir miktar daha artırabiliriz.
Binası yıkılan, planla arsası küçülen vatandaşlarımız TOKİ tarafından konutlarının yapılmasını istiyor. Bu mümkün mü?
Kahraman:
Parseller birleştirilip TOKİ tarafından yerlerine bina yapılabilir, bunu önü açık zaten. Ancak en az 15 bin metrekare olması şartı var.  Yoksa TOKİ buralara girmez. Ama vatandaşlarımız binası riskli ise, yıkıp yeniden yapmak istiyorsa, bizim çıkardığımız afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi ilgili 6306 sayılı kanundan faydalanabilirler. Bilgi almak, yararlanmak isteyenler Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğümüze başvursunlar.  Arsalarını birleştirerek 4 bin metrekare yakalayan binalara yüzde 10 ilave emsal hakkı verilecek.
Plan sürecinde belediye ile ilişkileriniz nasıl?
Kahraman:
  Planın bütün aşamalarında belediye ile ortak çalışmamız oldu. Plan ortak çalışmamızın ürünüdür.  Belediyenin bu güne kadar bize söyleyip veya talep edipte bizim yapmadığımız hiçbir şey yoktur. Geçmişte Van'da mevzi imar planları yapılarak küçük küçük parseller oluşturuluyordu, bu parseller emlakçılar tarafından satılıyordu. Her isteyen belediye meclis kararlarıyla plan değişikliği yapabiliyordu. Belediye Meclisi ve İmar Komisyonu'nun da kendine göre böyle bir hücre fonksiyonu vardı ve bunların hepsi Van'ı bugünkü haline getirdi. Bu yüzden bizde diyoruz ki zaten biz yasal olarak hazırladığımız bu planın müellifiyiz. Bundan dolayı yasal olarak bizden görüş alınması gerekir. Yani bunu bir şahıs dahi yapmış olsaydı bu planı belediyenin bizden görüş alması gerekirdi. Büyükşehir plan üzerinde yetkili olacaktır ama bütüncül anlamdaki planlarda bize uymak zorundadırlar. Van'ın özelliği açısından bizden görüş alacaklardır.
Vatandaş şu an inşaat ruhsatı alabilir mi?
Kahraman:
İmar planı çok zor bir olaydır, biz bu imar planını 15 hektara çıkardık. İnşaat alanı olarak bakıldığın da çok büyük bir miktardır. Hatta parsel bazında baktığımız zaman onun on katı inşaat alanı diyebiliriz. Dolayısıyla inşaat sektörüne, emlak sektörüne katkı sağlayacak yeni alanlar var. Bugün Van'da şuanda ruhsat almanın önünde hiç bir engel yoktur. İmar uygulaması yapılmış bir sorunu olmayan yerlere ruhsat veriliyor. Van belediyesi şuan imar izinlerini veriyor.
Plan hazırlanırken ilkeniz nedir?
Kahraman:
Van belediyesi 96 yılın ait imar planımız artık işlemiyor dedi. Bizde belediye ile protokol yaparak bu işe başladık. Herkesin plana yönelik beklentilerini gerçekleştirmeye çalıştık. Bu konuda toplantılar yaptık, hatta TMMOB'dan resmi yazı istedik, buna rağmen gelmediler. Biz bu planı yapan kurum olarak herkesimle ayrı ayrı bir mücadelemiz oluyor, ama teknik olarak doğru bildiğimiz kriterler plan ilkemizdir.  Bunun için elimizden geldiği kadar ilkeler doğrultusunda herkese eşit şekilde davranmaya çalışıyoruz.
Plan çalışmaları nasıl geçti?
Kahraman:
Van'da imar planı çalışmalarımız çok zor geçti, çünkü Van'daki beklentiler yüksekti. Depremden çıkmanın verdiği psikolojik bir farklılık, diğer yandan Van'da bu güne kadar planlama konusunda eksiklik vardı. Plan yapılmış 18. Madde de uygulanmış olsaydı belki o zaman daha rahat olurdu ama bunlar yapılmadığı için insanlara bunu sıfırdan anlatma zorluğu yaşadık.
Planın temel anahtarı nedir?
Kahraman: İmar planının temel anahtarı 18. Madde olacaktır. 18. Madde ile imar planı ve Van yeniden hayat bulacak.
Medeniyetler parkını anlatır mısınız?
Kahraman:
Vanlıları sahille buluşturacak çok özel büyük projelerimiz var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olarak ayrı İskele'den Balık bendine uzanan sahil yolu olacak. Bu yolun Edremit ilçesine kadar uzanması için havaalanının kalkması gerekir. Sahil yolunda çok büyük bir rekerasyon (Kentin açık ve yeşil alan ihtiyacı başta olmak üzere, kent içinde ve çevresinde günü birlik kullanıma yönelik ve imar planı kararı ile belirlenmiş; eğlence, dinlenme, piknik ihtiyaçlarının karşılanabileceği lokanta, gazino, kahvehane, çay bahçesi, büfe, otopark gibi kullanımlar ile tenis, yüzme, mini golf, otokros gibi her tür sportif faaliyetlerin yer alabileceği alan) alanı düşünüyoruz. Bunu planlarken aklımıza tema, yani her medeniyetten bir tane park yada başka bir şey olsun dedik. Bu alanda Van'da iz bırakmış Urartular, Huriler,  Büyük İskender, Romalılar, Sasaniler, İlhanlılar, Selçuklar, Partlar, Ermeniler, Türkmenler, Osmanlılar ve Cumhuriyet isimleriyle 12 devasa park yer alacak.  Hayvanat bahçesi, botanik parklar düşünüyoruz. Parkları biraz daha revize ederek daha fazla süsleyebiliriz. Genel anlamda Van'ın bütünlüğünü yeşil alan yapmayı planlıyoruz, ancak uygulama safhasında ise biz bizzat kendimiz bakanlık olarak tek tek böyle her hazırladığımız parkın içinde peyzaj, ağaçlandırma, çeşme'yi biz yapmayacağız. Uygulamada belediyeye çok büyük bir iş düşecek. Genel anlamda çok büyük alanlar ayırdık. Yine Van'ın merkezinde ticaret alanları olabilecek, turizm alanları olabilecek çok sayıda yer ayırdık. Van yeşil alanlar ile soluklanacak,  ciğerlerine kavuşacak.
Planı özetlerseniz?
Kahraman:
Genel anlamda düşündüğümüz zaman Van yeşil, yaşanılabilir, huzur veren, değeri katlanan, sosyal donatılara sahip, düzenli ve modern bir kent haline gelecektir. Bu bir fırsattı Van bunu iyi değerlendirmelidir.

Bakmadan Geçme