Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) Van Milletvekili Nazmi Gür, son dönemlerde cezaevlerinde hak ihlallerinin, şiddetin ve denetimsizliğin arttığına yönelik çok sayıda şikayetin gerek basın, gerek insan hakları örgütleri, gerekse de yakınlarının doğrudan kendilerine yaptıkları başvurulardan açıkça anlaşıldığını ve Amasya E Tipi Cezaevi'nde yaşananlarla ilgili cevaplaması için Adalet Bakanı Sadullah Ergin'e yazılı soru önergesi verdi.
Yazılı bir açıklama yayınlayan Nazmi Gür, 1 Mart 2012 tarihinde kendisine ulaşan bir faksta Amasya E Tipi Cezaevi'nde darp ve sözlü hakaret yoluyla Kamuran P., Mesut B., Faruk A., Mesut E., Ekrem D. ve Naif A. adlı mahkumlar ve tutukluların gardiyanlar tarafından işkence gördüğünü belirterek, "İşkencenin sorumluları arasında Amasya E Tipi Cezaevi 1. Müdürü olan Mustafa isimli başgardiyan ve Ünal adlı başka bir başgardiyanın olduğu tarafımıza aktarılmıştır. Hükümetin daha önce ifade etmiş olduğu 'İşkenceye Sıfır Tolerans' yaklaşımının tersine cezaevlerinde işkencenin artmış olmasından büyük kaygı duymaktayız.
Bu bağlamda; bu ve buna benzer ihbarların gereği yapılmakta mıdır?
İşkenceye karşı caydırıcı nitelikte cezai tedbirlerin alınmasını düşünüyor musunuz? Bu olaya ilişkin idari soruşturma açmayı düşünüyor musunuz?" sorularının yer aldığı önergeyi verdi.
Yazılı soru önergesini cevaplayan Adalet Bakanı Sadullah Ergin, "Ülkemizde, 'işkenceye karşı sıfır tolerans' politikasını hayata geçirerek işkencenin önlenmesi ve bu yöndeki iddiaların ortadan kaldırılması, kişilere karşı kötü muamele vakalarının yaşanmaması ve bu tür şikayet sebeplerinin ortadan kaldırılması için, Avrupa Birliğine katılım sürecinde mevzuatımızda köklü değişiklikler yapılmış, bu yönde tüm denetim ve yargı mekanizmalarını oluşturmuştur. Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazına ilişkin mevzuat hükümleri, tüm ceza infaz kurumlarımızda, hükümlülerin ırk, dil, din, mezhep, milliyet, renk, cinsiyet, doğum, felsefi inanç, milli veya sosyal köken ve siyasi veya diğer fikir yahut düşünceleri ile ekonomik güçleri ve diğer toplumsal konumları yönünden ayırım yapılmaksızın ve hiçbir kimseye ayrıcalık tanınmaksızın uygulanmaktadır. Ceza infaz kurumlarında barındırılan hükümlü ve tutuklular hakkında, başta 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun olmak üzere, ilgili tüzük, yönetmelik ve genelge hükümlerine göre işlem yapılmaktadır. Hükümlü ve tutuklular, kurum idaresinin kendileriyle ilgili her türlü eylem ve işlemine karşı şikayet ve itiraz haklarını kullanarak, gerek doğrudan gerekse yakınları ve sivil toplum örgütleri aracılığıyla talep ve şikayetlerini bildirmektedirler. Yapılan başvurular hakkında ilgili Cumhuriyet Başsavcılıklarınca adli ve idari yönden kanuni gereği yerine getirilmektedir. 'İşkence ve kötü muamelenin önlenmesi' kapsamında, ceza infaz kurumlarımız ulusal ve uluslararası denetime açık olup, uluslararası düzeyde Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) ve Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklama, İşkenceyi ve Aşağılayıcı Muameleyi Önleme Komitesi'nin denetimi altındadır. Ceza infaz kurumları, ulusal ve uluslararası denetim mekanizmaları tarafından düzenli olarak haberli ve habersiz denetime tabi tutulmaktadır. Son yıllarda ceza infaz kurumlarında insan hakları ihlallerine ilişkin iddialar yok denecek kadar azalmış olup, Bakanlığımıza iletilen bu tür iddialar titizlikle takip edilmekte ve yasal gereği yapılmaktadır. F Tipi yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları da dahil olmak üzere, bütün ceza infaz kurumlarının faaliyet ve işlemleri denetime tabi kılınmaktadır. Bu çerçevede; idari denetim kapsamında, ceza infaz kurumları, Adalet Bakanlığı Müfettişleri ile Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü hakim ve kontrolörleri tarafından denetlenmektedir. Ayrıca, il ve ilçe insan haklarını inceleme komisyonları da ceza infaz kurumlarını idari yönden denetleyebilmektedir. Adli denetim kapsamında, ceza infaz kurumları 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu ile oluşturulan infaz hakimleri tarafından denetlenmektedir. Hükümlü ve tutuklular, cezanın infazına veya kurumdaki yaşam koşullarına ilişkin şikayetleri nedeniyle infaz hakimine şikayet başvurusunda bulunabilmekte, infaz hakiminin kararına karşı da ağır ceza mahkemesine itiraz edebilmektedir. Bu şekilde, kurumların bütün işlem ve faaliyetleri yargı denetiminden geçirilebilmektedir. Sivil toplum kuruluşlarının denetimi kapsamında, 4681 sayılı Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları Kanunu hükümleri gereğince oluşturulan ve halen 133 ağır ceza merkezinde faaliyet gösteren izleme kurulları, Hakim ve Cumhuriyet Savcılarından oluşan adli yargı adalet komisyonlarınca oybirliğiyle seçilen sivil kişilerden oluşmaktadır. Bunlar da, kendi içlerinden bir üyeyi başkan olarak seçmektedirler. Anılan kurullar, 4681 sayılı Kanunun 7. maddesi gereğince, iki ayda en az bir kez kuruma giderek denetim faaliyetinde bulunmak zorundadırlar. İzleme kurulları, hazırlamış oldukları raporları Cumhuriyet Başsavcılığına, Bakanlığımıza, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Başkanlığı'na ve görev alanına giren bir şikayet söz konusu ise infaz hakimliğine göndermektedirler. Sivil toplum denetimi kapsamında, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı'nca il ve ilçelerde sivil toplum temsilcilerinden oluşturulan il ve ilçe insan hakları kurulları da ceza infaz kurumlarını ziyaret edip denetleyebilmektedir. Parlamento denetimi kapsamında, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu ya da araştırma komisyonlarının başkan ve üyeleri ceza infaz kurumlarını ziyaret ederek araştırma ve denetleme faaliyetlerinde bulunabilmektedirler. Uluslararası denetim kapsamında, ceza infaz kurumları, Avrupa İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi gereğince Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi tarafından denetlenmesinin yanı sıra, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiserliği ve Birleşmiş Milletler Keyfi Tutuklamalar Çalışma Grubu tarafından da denetlenmektedir. Ayrıca, Birleşmiş Milletler İşkenceye Karşı Sözleşmeye Ek İhtiyari Protokolün (OPCAT) onay süreci 27/09/2011 tarihi itibarıyla tamamlanmış ve Ek Protokol 27/10/2011 tarihinde Ülkemiz bakımından yürürlüğe girmiştir. Bilindiği üzere ek protokol çerçevesinde kişilerin özgürlüklerinden yoksun bırakıldığı gözaltı merkezleri ve ceza infaz kurumlarına ek protokolde belirtilen denetleme organınca ziyaretler düzenlenebilecektir. Ceza infaz kurumları, yukarıda belirtilen hem ulusal hem de uluslararası bağımsız kuruluşlar tarafından periyodik aralıklarla haberli ve habersiz olarak ziyaret edilmekte, hükümlü ve tutukluların sağlık ve yaşam koşulları, iç güvenlik, sevk ve nakil işlemleri ile ilgili olarak gördükleri aksaklık ve eksiklikleri yetkili mercilere bildirmektedir. Hükümlü ve tutuklular tarafından gerek doğrudan gerekse sivil toplum örgütleri, resmi ya da özel insan hakları kuruluşları tarafından yapılan başvurular titizlikle incelenmekte, adli ve idari yönden yapılan soruşturmalar sonucunda kusur ve ihmali olan görevliler hakkında yasal gereğine titizlikle tevesseül edilmektedir.
Amasya Cumhuriyet Başsavcılığı'yla yapılan yazışmaya verilen cevapta;
Amasya E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda hükümlü ve tutuklu olarak
bulunan ve aralarında soru önergesinde adı geçenlerin de bulunduğu yedi
müştekinin 16 şüpheli hakkında ileri sürdükleri iddia ve şikayetlere
yönelik olarak, Amasya Cumhuriyet Başsavcılığı'nca yapılan adli
soruşturma sonucunda 12/03/2012 tarihli kararla, müşteki ve şüpheli
beyanları, kamera görüntülerinin çözümüne ilişkin bilirkişi raporları,
müştekiler hakkında tanzim edilen adli rapor kapsamları ile incelenen
tüm dosya kapsamı dikkate alındığında, şüphelilerin üzerlerine atılı
'zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle basit
yaralama' ve 'görevi kötüye kullanmak" suçlarını işlediklerine dair
soyut iddialar dışında haklarında kamu davasının açılmasını gerektirir
delil elde edilemediğinden kamu adına kovuşturma yapılmasına yer
olmadığına karar verildiği; Amasya Cumhuriyet Başsavcılığı ile E Tipi
Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü'nce yürütülen idari soruşturmanın ise
halen devam ettiği; kurumda yaşandığı iddia olunan tüm işkence ve kötü
muamele iddialarının titizlikle soruşturulduğu ve tüm şikayetlerin
gereğine tevessül edildiği, bildirilmiştir" dedi.
vanhaber,haberlervan,cezaevi,bdp,nazmigür,soruyönergesi
